آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها457
تعداد مقالات3,546
تعداد مشاهده مقاله5,140,818
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,326,149
پناهی درچه, اکبر, پوررجب, معصومه, غلامی اندراتی, کلثوم. (1400). تحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی». نظریه و عمل در تربیت معلمان, 1(2), 69-89. doi: 10.22034/riet.2021.7915.1001
اکبر پناهی درچه; معصومه پوررجب; کلثوم غلامی اندراتی. "تحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی»". نظریه و عمل در تربیت معلمان, 1, 2, 1400, 69-89. doi: 10.22034/riet.2021.7915.1001
پناهی درچه, اکبر, پوررجب, معصومه, غلامی اندراتی, کلثوم. (1400). 'تحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی»', نظریه و عمل در تربیت معلمان, 1(2), pp. 69-89. doi: 10.22034/riet.2021.7915.1001
پناهی درچه, اکبر, پوررجب, معصومه, غلامی اندراتی, کلثوم. تحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی». نظریه و عمل در تربیت معلمان, 1400; 1(2): 69-89. doi: 10.22034/riet.2021.7915.1001

تحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی»

پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی
مقاله 4، دوره 1، شماره 2، خرداد 1400، صفحه 69-89    اصل مقاله (1017.39 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2021.7915.1001
نویسندگان
اکبر پناهی درچه* 1؛ معصومه پوررجب2؛ کلثوم غلامی اندراتی3
1استادیار، مدرسی معارف اسلامی، گروه معارف، دانشگاه فرهنگیان، اصفهان، ایران
2دکتری علوم تربیتی، رئیس گروه پژوهش اداره کل آموزش و پرورش، اصفهان، ایران.
3استادیار، دکتری علوم تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، گرگان، ایران.
چکیده
هدف پژوهش حاضرتحلیلی بر اصالت «نظام اخلاق اسلامی»است.در اینپژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه افرادی بررسی شده است که  منکر «نظام اخلاق اسلامی» شده­اند. در این پژوهش، بر دیدگاه­های منکران «نظام اخلاق اسلامی» و نیز اندیشمندان مسلمان برای تلفیق آراء فلاسفه یونان تاکید و بر روی دو کلیدواژۀ مهم این نظام، یعنی «فضیلت» و «عدالت» به عنوان دو مؤلفۀ مؤثر در تدوین ساختار نظام اخلاق اسلامی، تمرکز شده است. نتایج نشان داد که برخی از دلایل منکران نظام اخلاق اسلامی تا حدودی موجه است، ازجمله اینکه کتب اخلاقی در طول تاریخ تحت تأثیرآموزه­های اخلاق یونان (بویژه افلاطون و ارسطو) قرار گرفته‌اند و این­که عدالت ارسطویی بیشتر از نوع «عدالت اجتماعی» است که از «فرد» آغاز می‌شود و به تقسیم مواهب، درآمد، سود، قضاوت و داوری منجر می‌گردد. همچنین  آموزه‌های اخلاقی در آیات و روایات منسجم نیست و به صورت پراکنده است. با این وجود، همۀ این دلایل باعث نمی‌شود که تلاش ارزشمند اندیشمندانی همچون ابن مسکویه، خواجه نصیر طوسی، ملامهدی نراقی و ده‌ها اندیشمند دیگر را در تدوین نظام اخلاق اسلامی حاصل بی­توجهی به داشته‌های بومی خود تلقی کنیم.
کلیدواژه‌ها
اخلاق اسلامی؛ ارسطو؛ فلسفه اخلاق؛ فضیلت؛ عدالت
عنوان مقاله [English]
An Analysis of the Originality of “Islamic Ethics”
نویسندگان [English]
Akbar Panahi Darcheh1؛ Masoumeh Pourrajab2؛ Kolsoom Gholami Andrati3
1Assistant Professor, Islamic Education, Department of Education, Farhangian University, Isfahan, Iran
2PhD., Educational Sciences, Head of Research Department, Isfahan General Directorate of Education, Isfahan, Iran.
3Assistant Professor, Educational Sciences, Department of Educational Sciences, Farhangian University, Gorgan, Iran.
چکیده [English]
The purpose of the present study is an analysis of the originality of “Islamic ethics”. Using descriptive analysis, this research reviews the viewpoint of the deniers of “Islamic ethics”. In this regard, the study is focused on the viewpoints of those who have refuted “Islamic ethics” as well as the ideas of Muslim thinkers who have concentrated on two keywords in morality, that is “virtue” and “justice”, as two effective components in compiling the structure of Islamic ethics. The results showed that some arguments raised by the deniers of Islamic ethics are somehow justifiable as they say that the ethical books throughout the history have been under the influence of Greek ethics (specially Plato and Aristotle) and that Aristotelian justice is more of a “social justice” type that begins with an “individual” and leads to the distribution of blessings, income, benefit, judgement, and arbitration. Furthermore, they say that ethical instructions in the verses and traditions are not coherent but they are scattered. Yet these arguments do not make us assume that valuable attempts of thinkers such as Ibn Miskawayh,Khāja Nasir Tūsī, Mullā Mihdī Narāqī and tens of other philosophers in compiling Islamic ethics are as a result of negligence to the indigenous belongings.
کلیدواژه‌ها [English]
Islamic Ethics, Aristotle, Ethical Philosophy, Virtue, Justice
مراجع
قرآن کریم

ابن منظور، محمد بن مکرم (1416ق). لسان العرب. بیروت: دارالتراث العربی، ج4.

احمدی، حسن؛ عباسی حسین آبادی، حسن (1387). سرگذشت اثولوجیا. آینه معرفت، 8(1).

ارسطو (1384). سیاست. ترجمۀ حمید عنایت. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

ارسطو (1385). اخلاقنیکوماخوس. ترجمۀ محمدحسن لطفی تبریزی. تهران: انتشارات طرح نو.

اژدر، علیرضا؛ زمانی، مهدی؛ علم الهدی، علی؛ پناهی درچه، اکبر (1391). تحلیلی بر نقد امر مطلق کانت. متافیزیک، 4(13)، ص79-94.

اسلامی، سیدحسن (1387). دروغ مصلحت‌آمیز. قم: انتشارات بوستان کتاب.

افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی.

باقری، خسرو (1396). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان، چاپ نهم، ج2.

بکر، شارلوت؛ بکر، لارنس (1387). تاریخ فلسفه اخلاق غرب. ترجمه گروهی از مترجمان. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

پاپکین، ریچارد (1370). کلیات فلسفه. ترجمه جلال‏الدین مجتبوى. تهران: انتشارات حکمت.

جمعی از نویسندگان (1385). شناخت اخلاق اسلامی،گزارش تحلیلی میراث مکاتب اخلاق اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دفتر تبلیغات حوزه علمیه.

جوادی آملی، عبدالله (1385). تفسیر موضوعی قرآن. قم: مرکز نشر اسراء، ج10.

حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد (1346). سفینه حافظ. تهران: چاپخانه احمدی.

رازی، ابن مسکویه (1413ق). تهذیبالاخلاقوتطهیرالاعراق. قم: انتشارات افست.

راسل، برتراند (1373). تاریخ فلسفه غرب. ترجمه نجف دریابندری. تهران: آوند دانش.

زاید، سعید (1403ق). الفارابی و التوفیق‌: دراسة لکتابه‌ الجمع‌ بین‌ رأیی الحکیمین. قاهره‌: الهیئة المصریة العامة للکتاب، ج1.‌ 

زبیدی، محمد مرتضی (بی‌تا). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارمکتبه الحیاء، ج6.

زرین کوب، عبدالحسین (1353). فرار از مدرسه. تهران: انجمن آثار ملی.

زمانی، مهدی (1390). فلسفه اخلاق. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

زیدان، جرجی (1372). تاریخ تمدن اسلام. ترجمه علی جواهر کلام. تهران: امیرکبیر، چاپ هفتم.

سروش، عبدالکریم (1377). دین اقلی و اکثری. کیان، شماره 41.

شهریاری، حمید (1385). فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه مک اینتایر. تهران: انتشارات سمت.

شیخ بهایی، محمد بن حسین (1352). کلیات اشعار. به کوشش غلامحسین جواهری. تهران: کتابفروشی محمودی.

طباطبائی، محمدحسین (1386). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه، ج6.

طوسی، نصیر‌الدین (1360). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: انتشارات خوارزمی.

غزالى، ابوحامد محمد (بی‌تا). احیاء علوم الدین. بیروت: دارالمعرفه، ج1.

فارابی، محمد بن‌ محمد (1985م). کتاب‌ الجمع‌ بین‌ رأیی الحکیمین. بیروت: چاپ‌ البیرنصری نادر، ج۱.

فرامرز قراملکی، احد؛ برخورداری، زینب؛ موحدی، فائزه (1395). اخلاق حرفه‌ای در مدرسه. تهران: انتشارات خیریه شهید مهدوی.

فرانکنا، ویلیام کی (1383). فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. قم: کتاب طه.

فلاحی، یاسر (1396). الهیات یونانی، منطق توحید و یا منطق شرک. اصفهان: نور الصادق.

کاپلستون، فردریک چارلز (1380). تاریخ فلسفه، یونان و روم. ترجمۀ سید جلال الدین مجتبوی. تهران: انتشارات سروش، ج1.

کفعمی، تقی‌الدین ابراهیم جبعی (1395ق). مصباح الکفعمی. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.

کلینی، محمد بن یعقوب (1379). اصول کافی. ترجمه محمدباقر کمره‌ای. تهران: انتشارات دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، ج1.

گردر، یوستین (1381). دنیای سوفی. ترجمه حسن کامشاد. تهران: نشر نیلوفر، چاپ ششم.

مجتبوی، سید جلال‌الدین (1408ق). ترجمه کتاب کلیات فلسفه (فصل مستقل). قم: انتشارات حکمت.

مجلسی، محمدباقر؛ علوی، عبدالزهراء (1403ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع). بیروت: دار احیاء التراث العربی.

مصباح، محمدتقی (1384). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. نگارش احمدحسین شریفی. قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی.

مصباح، محمدتقی (1394). فلسفه اخلاق. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم.

مطهری مرتضی (1379). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا، ج21، چاپ سوم.

مطهری، مرتضی (1372). فلسفه اخلاق. تهران: انتشارات صدرا.

مطهری، مرتضی (1373). مقالات فلسفی. تهران: انتشارات صدرا، ج3.

نراقی، ملامهدی (1366). جامع السعادات. ترجمه سید جلال الدین مجتبوی. قم: انتشارات حکمت، ج1.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 303
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 254


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب