تعداد نشریات | 24 |
تعداد شمارهها | 411 |
تعداد مقالات | 3,175 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,515,142 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,871,191 |
بررسی انتقادی نقش عقل در منظومۀ فکری محمد باقر ملکی میانجی | ||
پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
مقاله 7، دوره 1، شماره 2، خرداد 1400، صفحه 151-170 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2021.8097.1012 | ||
نویسندگان | ||
ناهید مهدوی1؛ محمدکاظم رضازاده جودی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه دین، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
تاریخ دریافت: 09 بهمن 1399، تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1400، تاریخ پذیرش: 24 فروردین 1400 | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی نقش عقل در منظومۀ فکری محمدباقر ملکی میانجی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و یافتهها نشان داد که خلاء حاصل از بیاعتباری عقل نظری در کسب معارف در تفکر ملکی میانجی همچنان باقی است. همچنین عقل مورد اشاره ایشان (همان عقل عملی) که متضمن الهام و اشراق است، میتواند ابزار مناسبی برای طریقهی کشف و شهود باشد، نه طریقه استدلال عقلانی. ایشان همانند بیشتر متفکران مکتب تفکیک، عقل را از سویی یکی از منابع معرفت دینی برمیشمارد و از سویی دیگر بر عدم اعتبار و حجّیت آن تاکید میکند. ملکی میانجی نوریت را یکی از ویژگیهای عقل دانسته و برای اثبات این مطلب به آیات و روایات تمّسک جسته و عقل را دارای ویژگیهایی همچون تجرد و همسان بودن با علم، دارای حجیت ذاتی و انطباق با عقل عملی میداند و نتیجه میگیرد که عقل نور مجرد و موجود عینی بوده و خارج از حقیقت انسان است که خدا آن را به انسان افاضه میکند. این دیدگاه موجب گسست بین واقعیات و احکام و در نتیجه بیاعتمادی به معارف دینی خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
عقل نظری؛ عقل عملی؛ عقل اصطلاحی؛ مکتب تفکیک؛ محمدباقر ملکی میانجی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Critical Analysis of the Role of Reason in Acquiring Religious Instructions from the Perspective of Tafkīk School (with Emphasis on the View of Āyatullāh Malikī Mīyānjī) | ||
نویسندگان [English] | ||
Nahideh Mahdavi1؛ Mohammad kazem Rezazadehjodi2 | ||
1PhD. student in Philosophy of Religion, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
2Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The purpose of the present study is the critical analysis of the role of reason in the intellectual doctrine ofMuhammad Bāqir Malikī Mīyānjī. The method of study is descriptive analysis and the results showed that the vacancy as a result of the incredibility of theoretical reason in acquiring theological instructions still remains in the philosophy of Malikī Mīyānjī. Furthermore, the concept of reason referred by him (practical reason) that involves inspiration and illumination can be a suitable means for the way of Kashf and Shuhūd (unveiling), not rational reasoning. Like many thinkers on the school of Tafkīk, he on the one hand, regards reason as a resource in religious instruction, and on the other hand, emphasizes on its lack of credit and authority. Malikī Mīyānjī considers illumination as a characteristic of reason and he has recourse to the Qur’anic verses and traditions to prove that as he assumes reason has features such as incorporeality, equality with science, innate authority, and correspondence with practical reason. He concludes that reason is an incorporeal light and an objective existence above human truth that is bestowed to a man by God. This view would lead to a gap between facts and rules and a result distrusting religious instruction. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Theoretical Reason, Practical Reason, Idiomatic Reason, Tafkīk School, Muhammad Bāqir Malikī Mīyānjī | ||
مراجع | ||
قرآن کریم ارسطو (1393). و درباره نفس. ترجمه علیمرادی داودی. تهران: انتشارات حکمت. اصفهانی، میرزا مهدی (1364). ابواب الهدی. مشهد: انتشارات فرهنگ اسلامی (چاپ سنگی). افلاطون (1398). جمهور. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ج2. آقایی تهرانی، میرزا جواد (1393). میزان المطالب. تهران: آفاق. ایجی، میرسید شریف (1325ق). شرح المواقف. مصحح بدرالدین نعسانی. قم: الشریف الرضی، ج1. برنجکار، رضا (1393). روششناسی علم کلام. تهران: انتشارات سمت. جوادی آملی، عبدالله (1395). تفسیر تسنیم. قم: نشر اسراء. جوهری، احمد عبدالغفور (1404ق). صحاح اللغة. بیروت: دارالعلم للملایین، ج5. حرّانی، حسن بن علی بن شعبه (1382). تحف العقول فیما جاء من الحکم و المواعظ من آل الرسول. ترجمه صادق حسنزاده. قم: آل علی، ج1. طباطبائی، سید محمدحسین (1375ق). المیزان. بیروت: مؤسسة اعلمی، ج16، 5. طباطبائی، سید محمدحسین (1386). مجموعه مقالات. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ج2. فراهیدی، خلیل بن احمد (1414ق). العین. قم: هجرت، ج1. قزوینی خراسانی، مجتبی (1393). بیان الفرقان فى توحید القرآن. تهران: دلیل ما. قهرمانی، افضل (1382). زندگینامه آیتالله ملکی میانجی (1419-1324 هجری قمری). سفینه، 1(1)، ص73-91. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1277ق). اصول الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیه، ج1. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. قم: دارالکتب الاسلامیه، ج1. مطهری، مرتضی (1368). اصول فلسفه و روش رئالیسم. تهران: صدرا. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). اوائل المقالات. تحقیق شیخ ابراهیم انصاری. بیروت: دارالمفید للطباعة و النشر و التوزیع. ملاصدرا، صدرالدین محمد (1423ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج8. ملکی میانجی، محمدباقر (1373). توحید الإمامیه. ترجمه محمد بیابانی اسکویی و بهلول سجادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. نصرتیان اهور، مهدی (1395). روششناسی استنباط در علم کلام. قم: دارالحدیث. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 190 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 216 |