پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 464 |
| تعداد مقالات | 3,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,198,145 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,917 |
تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دورۀ ابتدایی براساس میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| دوره 2، شماره 2، فروردین 1401، صفحه 81-106 اصل مقاله (2.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2022.10400.1083 | ||
| نویسندگان | ||
| راحله محمدباقر* 1؛ زهره تقوی2 | ||
| 1استادیار، گروه معارف اسلامی ، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| 2مربی، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺰان توجه ﺑـﻪ مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در کتب فارسی مقطع ابتدایی است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله‌ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر می‌باشد. جامعه آماری پژوهش نیز کتاب‌های فارسی مدارس پایه اول تا ششم ابتدایی سال1399-1400 بوده و رویکرد پژوهش، کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی و درصد استفاده شده است. مؤلفه‌های انتخاب شده عبارتند از سخن نیکو گفتن، وطن دوستی، پرهیزگاری و تقوا، قناعت، نکوهش هوی و هوس‌های نفسانی، کرامت انسانی و عزّت نفس، محبت و مهرورزی، صبر و بردباری، دوری از تکبّر و خودپسندی و طبیعت‌شناسی. ﻧﺘﺎﻳﺞ نشان داد که در ﻛﺘﺎب‌های فارسی دورۀ ابتدایی به مؤلفه‌های طبیعت‌شناسی و محبت و مهرورزی بیشترین توجه و به مؤلفه نکوهش هوا و هوس نفسانی توجه نشده و نمود عینی ندارد. در پایه ششم نیز مؤلفه‌های وطن دوستی و طبیعت‌شناسی بیشترین نمود، و صبر و بردباری کم‌ترین نمود را دارند. در مجموع باید گفت که تأکید کتاب‌های فارسی دورۀ ابتدایی در وهله اول متناسب با شرایط سنّی دانش‌آموزان، بر پرورش روحیه عاطفی و آشنایی با طبیعت بوده و پرورش مهارت‌های کنترل هوا و هوس نفسانی از اولویت دوم و کم‌تری برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل محتوا؛ تربیت دینی؛ تربیت اخلاقی؛ مقطع ابتدایی؛ کتاب‌های فارسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Content Analysis of the Persian Books in Elementary Schools Based on their Attention to the Criteria of Moral Education | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Raheleh Mohammadbagher1؛ Zohreh Taghavi2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Islamic Education, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| 2Instructor, Department of Theology and Islamic Studies, Farhangian University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of the present study is to review and analyze how much attention is paid to the criteria of moral education in the Persian books in elementary schools. The method of study is categorical content analysis, and the units under analysis include texts, poems, and images. Statistical population of the research is composed of the Persian books in the first to the sixth grade of elementary schools in 1399-1400 and the research approach is practical. For data analysis, descriptive statistical indices for frequency and percentage were used. The selected criteria under study include saying good words, patriotism, sanctity and piety, contentment, reproaching self-indulgences and desires, human dignity and self-esteem, affection and kindness, patience and tolerance, avoidance of arrogance and selfishness, and study of nature. The results showed that in the Persian books of the elementary schools, the most attention has been paid to the study of nature, affection and kindness while no attention has been paid to reproaching self-indulgence and it has no objective representation. In the sixth grade textbooks, criteria for patriotism and study of nature have the most representation while patience and tolerance have the least evidence. In general, it can be said that the emphasis of the Persian textbooks in elementary schools, firstly appropriate with the age condition of students, is on nurturing their emotional spirit and making them familiar with nature so teaching the skills to control self-indulgences and desires is in the second priority and is less important. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Content Analysis, Moral Education, Elementary School (Level), Persian Books, Textbook | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن مسکویه، ابو علی احمد بن محمد (1394). تهذیب الأخلاق أو کتاب الطهاره فی تهذیب الاخلاق. تحقیق و تنظیم سید حسین مومنی. تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
اسلامی، مهدیه (1388). بررسی مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در کتاب‌های درسی دوم راهنمایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کاشان.
پاپکین، ریچارد؛ آوروم، استرول (1394). کلیات فلسفه. ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی. تهران: دانشگاه تهران.
تاج‌الدین، مرضیه؛ پازارگادی، مهرنوش (1388). مؤلفه‌ها و شاخص‌های تربیتی از دیدگاه قرآن کریم. کوثر، شماره 32.
خرمشاهی، بهاء‌الدین (1393). دانشنامه قرآن. تهران: انتشارات دوستان، ج2.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران، ج 5.
دیلمی، احمد (1379). اخلاق اسلامی. قم: نشر معارف.
رضاداد نام، فاطمه (1390). مبانی و راهکارهای تربیت اخلاقی در قرآن کریم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد.
سبحانی، جعفر (1384). عرفی شدن دین. قم: موسسۀ امام صادق(ع).
سجادی، سید مهدی (1379). رویکردها و روش‌های تربیت اخلاقی و ارزشی، بازنگری و نوع‌شناسی. پژوهش‌های فلسفی- کلامی، شماره 3.
شجاعی، احمد (1389). سخن نیکو از منظر قرآن. معرفت، 19(152)، ص123-115.
شکوهی، غلامحسین (1390). مبانی و اصول آموزش و پرورش. مشهد: آستان قدس رضوی.
شمیسا، سیروس (1387). انواع ادبی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
شیروانی، علی (1395). اخلاق اسلامی و مبانی نظری آن. ویراسته رضا بابایی. قم: دارالفکر، ج5.
طریحی، فخرالدین بن محمد (1387). مجمع البحرین. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ج2.
غزالی، محمد بن محمد (1351). احیاء علوم‌الدین. ترجمه مویدالدین محمد خوارزمی. به کوشش حسین خدیو جم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ج3.
کلینی، محمد بن یعقوب (1385). ترجمه اصول کافی. ترجمه صادق حسن‌زاده. تهران: قائم آل محمد، ج2.
گلشنی، مهدی (1384). قرآن و علوم طبیعت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
محمدی ری شهری، محمد (1388). میزان الحکمه. قم: موسسه علمی- فرهنگی دارالحدیث، ج8.
مصباح یزدی، محمدتقی (1394). فلسفه اخلاق. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1375). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1393). انسان کامل. تهران: صدرا، چاپ شصتم.
موسوی نسب کرمانی، سید محمدرضا (1384). آشنایى با روش تحلیل محتوا. پژوهش، شماره 2، ص28-5.
موسوی، سید کاظم (1393). فضیلت قناعت در زندگی زن و مرد. زن و فرهنگ، 6(22)، ص39-27.
نوری، حسین بن محمدتقی (1407ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسۀ آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ج11.
Kadkani, M.R. (2010). Past Considered from home country. Jornal of Bokhara, 49(75), P. 15-45.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 509 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 360 |
||