تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 388 |
تعداد مقالات | 3,000 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,269,401 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,659,215 |
واکاوی سنّت الهی در قرآن و دلالت تربیتی آن | ||
پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 9، دی 1401، صفحه 49-66 اصل مقاله (1.56 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2022.12132.1129 | ||
نویسندگان | ||
سعید فخاری* 1؛ احمد سیلاوی2 | ||
1استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
2استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، بوشهر، ایران | ||
تاریخ دریافت: 05 مرداد 1401، تاریخ بازنگری: 17 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 23 آبان 1401 | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر واکاوی سنت الهی در قرآن و دلالت تربیتی آن است. سنت الهی یکی از جنبههای اعجاز قرآن کریم میباشد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و از نوع کاربردی است و تلاش کرده تا با تکیه بر دیدگاه مفسرانی مانند شهید صدر، علامه طباطبایی، علامه جوادی آملی، علامه معرفت، علامه مصباح یزدی و آیتالله مکارم شیرازی به تحلیل محتوایی آیات مرتبط با سنّت دینداری، سنّت آیندهپژوهی، سنت شکیبایی و سنت رابطه ایمان و تقوا با نزول برکات الهی بپردازد. این پژوهش درصدد پاسخ به چیستی دلالت تربیتی سنت الهی در قرآن با استفاده از ابزارهای منطوق، مفهوم، سیاق و فراسیاق است. یافتهها نشان داد چهار دلالت تربیتی منتج شده عبارتند از: ساختار اصلی هویت انسان، فطرت خدابینی است. همانگونه که افراد دارای کارنامه اعمال هستند، امّتها نیز کارنامه اعمال دارند. راه رسیدن به موفقیت، مواجه شدن با مشکلات و سختیهاست، سنت ظفر بعد از سنت صبر محقق میشود. نزول برکات که سنتهای ثابت و پایدار الهی است، رابطه مستقیمی با رفتار آدمی و حرکت در مسیر فطرت (ایمان و تقوا) دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
سنت الهی؛ منطوق؛ مفهوم؛ سیاق؛ فراسیاق؛ دلالت تربیتی؛ قرآن | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Study of the Divine Tradition in the Qur'an and Its Educational Implication | ||
نویسندگان [English] | ||
Saeid Fakhari1؛ Ahmad Silavi2 | ||
1Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
2Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Farhangian University, Bushehr, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The present research aims to study the divine tradition in the Qur’an and its educational implications. The divine tradition is one of the miracles of the Noble Qur’an. The research is practical and its method is descriptive-analytic. It attempts to deal with the conceptual analysis of the verses in the Qur’an related to the tradition of religiosity, futurology, patience, and the relationship between faith and piety and divine blessings relying on the views of some interpreters such as Shahid Sadr, ‘Allāma Tabātabā’I, ‘Allāma Javādi Āmoli, ‘Alāma Ma’refat, ‘Allāma Mesbāh Yazdi, and Āyatollāh Shirāzi. This research aims to answer what are educational implications of divine tradition in the Qur’an using literal meaning, register and upper register tools. The results showed that four educational implications from this research conclude that the main structure of human identity is the nature of divinity. Nations like individuals have a report for their acts. The way to reach success is through facing difficulties and challenges so the tradition of victory is achieved after the tradition of patience. The revelation of blessings that are stable and sustained traditions of God has a direct relationship with human behavior and movement toward the path of Fitrat (faith and piety). | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Divine Tradition, Literal Meaning, Concept, Register, Over-Register, Educational Implication, Qur’an | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابراهیمی، هادی؛ زرنگار، احمد؛ زارعی، حدیثه (1399). تأویل سنتهای الهی در قرآن. پژوهشنامه تأویلات قرآنی، دوره3، شماره 4، ص79-103.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دارصادر، ج13.
اوسی، علی رمضان (1381). روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. ترجمه حسین میرجلیلی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی؛ شرکت چاپ و نشر بینالملل.
ایازی، محمدعلی (1380). فقهپژوهی قرآن. قم: بوستان کتاب.
ایروانی، جواد؛ حسینی زیدی، سید ابوالقاسم (1392). اعجاز قرآن در سنتهای اجتماعی. قرآن و علم، سال 7، شماره13.
آذرنوش، آذرتاش (1379). فرهنگ معاصر عربی- فارسی. تهران: نشر نی.
جوادی آملی، عبدالله (1384). تفسیر انسان به انسان. قم: اسراء.
حبیبی، محسن؛ تیموری، شهناز (1397). سنتهای الهی در باب ظهور و سقوط تمدنها از نظر علامه طباطبائی. اندیشه علامه طباطبایی، سال 5، شماره 9، ص41-7.
خوانینزاده، محمدحسین؛ ذالی، ابراهیم (1399). تفسیر آیه 16 اسراء، کشف مراد الهی و حل شبهات آن. مطالعات تفسیری، سال 11، شماره 41، ص164-147.
راد، علی؛ خطیبی، محمد (1394). مبانی ادبی دلالت فراسیاقی قرآن. ذهن، شماره 22، ص52-31.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1374). مفردات الفاظ القرآن. ترجمه و تحقیق غلامرضا خسروی حسینی. تهران: مرتضوی، ج3.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. دمشق: دارالعلم.
ربانی، محمدحسن (1380). نقش سیاق در تفسیر. پژوهشهای قرآنی، شماره 27-28، ص341-322.
رجبی، علی اصغر؛ تهامی، مرتضی (1400). سنّتهای حاکم بر حرکت تاریخ از منظر قرآن و نهجالبلاغه. تاریخ اسلام، سال 22، شماره 86، ص75-110.
رضایی اصفهانی، محمدعلی (1378). منطق تفسیر قرآن. قم: جامعه المصطفی العالمیه، ج1.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1421ق). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتب العربی، ج2.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (بیتا). معترک الاقرآن فی اعجاز القرآن. محقق محمدعلی بجاوی. قاهره: دارالفکر العربی، ج1.
صاحب، اسماعیل بن عباد (1414ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم الکتب، ج8.
صدر، سید محمدباقر (بیتا). سنتهای تاریخ در قرآن. ترجمه سید جمال موسوی اصفهانی. قم: انتشارات اسلامی.
صدریفر، نبیالله؛ ضمیری، محمدرضا؛ مولوی، محمد (1397). تحلیل، مقایسه و نقد دیدگاه مفسّران درباره سنّت تغییر (ذیل آیه 11سوره رعد). پژوهشنامه معارف قرآنی، سال 9، شماره 33، ص122-99.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج16، 18، 7-8.
عبدالباقی، محمدفؤاد (1374). المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم. تهران: انتشارات اسلامی.
قرائتی، محسن (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ج7.
قرشی، علیاکبر (1375). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت، ج10.
مصباح یزدی، محمدتقی (1372). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن. قم: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
مصطفی، ابراهیم و همکاران (1426ق). المعجم الوسیط. طهران: موسسه الصادق للطباعه و النشر.
مطهری، مرتضی (1384). مجموعه آثار. تهران: صدرا، ج1.
مظفر، محمدرضا (1434ق). اصول الفقه. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
معرفت، محمدهادی (1379). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
معرفت، محمدهادی (1418ق). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب. مشهد: الجامعه الرضویه للعلوم الاسلامی.
معرفت، محمدهادی (1429ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ج9.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامی، ج16، 21، 5-6. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 349 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 159 |