پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 464 |
| تعداد مقالات | 3,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,198,156 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,922 |
واکاوی تجارب دانش‌آموزان پایة نهم از فرایند انتخاب رشتة تحصیلی | ||
| مطالعات آموزشی و آموزشگاهی | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 33، اسفند 1401، صفحه 523-495 اصل مقاله (1.76 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی عاشوری* 1؛ مینا محبی1؛ اسکندر فتحی آذر2؛ یوسف ادیب2 | ||
| 1دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکدة علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب دانش‌آموزان پایة نهم دورة متوسطة اول از فرایند انتخاب رشته با استفاده از روش داده‌بنیاد بود. پژوهش حاضر به روش کیفی و داده‌بنیاد انجام شد. جامعة آماری پژوهش شامل همة دانش‌آموزان پایة نهم دورة متوسطة اول (شامل 12898 نفر) در شهر زنجان در سال تحصیلی 97-1396 بود. مشارکت‌کنندگان پژوهش نیز شامل 20 دانش‌آموز پایة نهم بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع در دسترس انتخاب شدند. از روش مصاحبة عمیق برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از روش اشتراوس و کوربین (1990) انجام شد. از تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش حاضر، 29 خرده مقوله و شش مقوله اصلی شناسایی شد. مقوله‌های اصلی شامل «همانندسازی»، «تناسب رشته»، «مسیر رشد»، «شأن ادراکی رشته»، «عوامل فردی»، «عوامل محیطی یا واسطه‌ای» بود. همچنین، با یکپارچه‌سازی و مقایسة پیرامون مقوله‌های اصلی، یک پدیدة اصلی به نام «انتخاب رشتة توصیه‌ای یا اجباری» حاصل شد. نتایج این مطالعه مؤلفه‌های مربوط به انتخاب رشتة دانش‌آموزان را در چارچوب روش داده‌بنیاد مشخص کرد. بر اساس این الگو، انتخاب رشته از دیدگاه دانش‌آموزان بیشتر بر اساس توصیة خانواده، همسالان، مشاوران مدرسه و گروه‌های هدایت تحصیلی صورت می‌گیرد یا تحت تأثیر جبر محیطی، و فضا یا جو حاکم بر جامعه انجام می‌شود و علاقه تا حدودی در آن نقش دارد. می‌توان نتیجه گرفت آموزش شیوة صحیح برنامه‌ریزی و توجه به علاقمندی و توانمندی‌های شخصی دانش‌آموزان از سوی مشاوران و روان‌شناسان مدارس می‌تواند نقش تسهیل‌کننده‌ای در فرایند انتخاب رشته داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انتخاب رشته؛ انتخاب رشتة اجباری؛ انتخاب رشتة توصیه‌ای؛ دانش‌آموزان پایة نهم؛ روش داده‌بنیاد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Exploring the Experiences of Ninth Grade Students from the Major Selection Process | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mojtaba Ashouri1؛ Mina Mohebbi1؛ Eskandar Fathiazar2؛ Yosef Adib2 | ||
| 1Ph.D. in Educational Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran | ||
| 2Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This study aimed to explore the expriences of ninth grade students of middle school from major selection process using the grounded theory. A qualitative research method along with a grounded theory approach was used. The statistical population was all the ninth grade students of Zanjan province in the 2017-2018 school year (N=12898). A total of 20 ninth-grade students were selected by purposeful sampling method of the available type. An in-depth interview method was the main data collecting tool. Analyzing data was performed following the Corbin and Strauss (1990) model. A total of 29 sub-concepts, and six main concepts were identified. The main concepts included «Identification», «Fitness of Major», «Growth Path», «Perceived Dignity of Major», «Individual Factors» and «Environmental or Intermediate Factors»; Moreover, by integrating and comparing the main concepts, a central phenomenon -«Recommended or Compulsory Major Selection»- extracted from the concepts. Using a grounded theory approach, the results of the current study specified the components related to students’ major selection. According to this model, students believe that major selection is mostly based on recommendations from family, peers, school counselors, and educational guidance groups, or is affected by environmental determinism, the atmosphere of the society. But student's interest has relatively little role in their major selection. It can be concluded that training of appropriate planning methods and paying attention to the students personal interests and abilities by school counselors and psychologists can play role of facilitator in the process of major selection. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Compulsory major selection, Grounded Theory, Major selection, Ninth grade students, Recommended major selection | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی‌مقدم، ندا، صمدی، بیتا، و شریفی، اصغر (1396). شناسایی دلایل تمایل و عدم تمایل دانش‌آموزان به انتخاب رشتة هنر (مطالعة موردی دانش‌آموزان دختر پایة اول متوسطة منطقة 2 شهر تهران). اندیشه‌های نوین تربیتی، 13(2)، 173-153.
اشرف حسینی مهر، علی (1399). رابطة بین تیپ‌های شخصیتی و انتخاب رشتة تحصیلی دانش‌آموزان پسر متوسطة دوم شهر کنگاور. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة تاریخ و فلسفة آموزش و پرورش، دانشگاه پیام نور استان همدان.
اعلایی هره‌دشت، غلامحسین (1376). ارزشیابی ملاک‌های هدایت تحصیلی نظام جدید متوسطه. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
امین بیدختی، علی‌اکبر، و دارایی، مریم (1390). بررسی علل گرایش کم دانش‌آموزان دختر مستعد به رشتة علوم انسانی در دبیرستان های شهر سمنان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(5)، 27-1.
ایمانی، محمدتقی (1391). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بارانی، نرگس (1395). نقش فرهنگ در اشتغال و انتخاب رشته در دورة متوسطه. چهاردهمین همایش سالانة انجمن مطالعات برنامة درسی ایران، فرهنگ و برنامة درسی. دانشگاه بوعلی سینا همدان.
بالاگر، محمد (1398). طراحی سیستم هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و تحلیل با تکنیک داده‌کاوی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشتة مهندسی کامپیوتر، مؤسسة آموزش عالی اشراق.
حجازی، الهه، و برجعلی‌لو، سمیه (1387). تفکر انتقادی: جنس یا رشتة تحصیلی؟ تحقیقات زنان، 2(3)، 28-14.
خادم مسجدی، حمید، و نوروزی، داریوش (1395). نقش والدین و همکلاسی‌هایی که از فناوری اطلاعات و ارتباطلات استفاده می‌کنند بر انتخاب رشتة تحصیلی دانش‌آموزان (شهر دوشنبة تاجیکستان). روان‌شناسی تربیتی، 12(42)، 56-41.
داودی، محدثه (1397). ارائة سیستم تصمیم‌یار هوشمند برای هدایت تحصیلی پایة نهم. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه الزهرا (س).
دهقان، حسین، و مروت، برزو (1398). بررسی زمینه‌های خانوادگی مؤثر بر انتخاب رشته در دانش‌آموزان مقطع دبیرستان. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 12، 169-156.
ذبیحی جلالی زواره، الهه، کاظمیان، سمیه، و کسایی، عبدالرحیم (1399). عوامل مؤثر دوران پیش از دبستان و دبستان بر انتخاب رشتة تحصیلی دانش‌آموزان پایة نهم: یک مطالعة کیفی. علوم روان‌شناختی، 19(89)، 566-561.
رضایی مدنی، مرتضی، کلانتر هرمزی، آتوسا، و نعیمی، ابراهیم (1398). بررسی فرایند هدایت تحصیلی نوین از منظر مشاوران مدارس. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(39)، 48-27.
زینعلی‌زاده، سمیرا، و اصلانی، غلامرضا (1392). مقایسظ فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر رشتة ریاضی و فیزیک شهر اصفهان سال تحصیلی 91-90. ششمین کنگرة بین‌المللی روانپزشکی کودک و نوجوان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز.
شیرمحمدی، عاطفه، و طباطبائی، مرضیه سادات (1391). روش پدیدارشناسی تفسیری در بررسی تجربة دانش‌آموزان علوم انسانی مقطع دبیرستان برای انتخاب رشتة تحصیلی. سومین همایش ملی انجمن فلسفة تعلیم و تربیت ایران، دانشگاه اصفهان، 12 تا 14 تیرماه.
عینالو، الهام، و خسروجردی، اعظم (1394). مقایسة میزان اضطراب امتحان دانش‌آموزان رشته‌های مختلف مقطع متوسطة دوم. دومین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان.
غفاری‌نژاد، ابوالقاسم (1398). بررسی رابطة بین عوامل حمایتی فردی و خانوادگی با فرایند هدایت تحصیلی در دانش‌آموزان پسر پایة نهم منطقة گلشهر مشهد. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی عمومی، مؤسسة آموزش عالی پارس رضوی.
محقق‌پور، زهرا، مشایخ، پری، و قاسمی‌زاد، علیرضا (1397). بررسی نقش برنامة درسی پنهان در هدایت دانش‌آموزان دورة متوسطه به سمت رشتة علوم انسانی. مطالعات برنامة درسی ایران، 13(49)، 150-125.
مختارزاده بازرگانی، سمیه، و علیزاده، سعید (1398). بررسی عوامل مؤثر در گرایش انتخاب رشتة تحصیلی در دانش‌آموزان. مدیریت و چشم‌انداز آموزش، 1(1)، 16-1.
مردای، انسیه، و اخوان تفتی، مهناز (1392). بررسی رضایت دانش‌آموزان دورة متوسطة نظری از انتخاب رشتة خویش و عوامل موثر بر آن. روان‌شناسی تربیتی، 28(9)، 138-121.
نظری، الناز، محمدی، فاطمه، و حاتمی، حسین (1389). ارائة راهبردهایی برای هدایت تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان دورة متوسطة شهرستان سیرجان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(3)، 130-117.
نیازی، محسن، سلیمان‌نژاد، محمد، عقیقی، محمد، و رازقی‌مله، هادی (1397). ترجیحات انتخاب رشتة دانش‌آموزان ورود به دورة متوسطة دوم بر اساس روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP). اندازه‌گیری تربیتی، 8(32)، 162-143.
همایونی، علیرضا، کدیور، پروین، و عبدالهی، محمدحسین (1385). رابطة بین سبک‌های یادگیری، سبک‌های شناختی و انتخاب رشته‌های تحصیلی در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی. روان‌شناسان ایرانی، 3(10)، 144-137.
وزارت آموزش و پرورش (1395). شیوه‌نامه اجرایی هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دورة متوسطه. برگرفته از سایت: http://www.mazaherih.ir/wp-content/uploads/2016/12/hedayat.pdf.
Alsaggar, M. A., & Shukran, Q. A. K. (2014). The role of art education in the future of society and orientations towards the use of media in various aspects of life. Arts and Social Sciences Journal, 5(65), 1-6. Babarović, T., & Šverko, I. (2018). Career decision-making profiles of Croatian high school students: The structure of profiles and relation to other career-related constructs. In Conference of the International Association of Educational and Vocational Guidance (IAEVG). Bajaj, V., & Lall, S. S. (2019). Addressing barriers to career decision making among high school students: An intervention study. International Journal of Scientific Research, 8(7), 32-33. El-Hassan, K., & Ghalayini, N. (2019). Parental attachment bonds, dysfunctional career thoughts and career exploration as predictors of career decision-making self-efficacy of Grade 11 students. British Journal of Guidance & Counselling, 1-14. Joel, O. P. (2019). Learning environment, achievement motivation and career decision making among gifted secondary school students. Learning, 4(1), 50-61. Kim, M. (2010). Preferences of high achieving high school students in their career development. Gifted and Talented International, 25(2), 65-75. Kim, Y., & Choi, N. Y. (2016). The role of curiosity, avoidance, ethnic identity, and career barriers in Asian American college students' career decision-making self-efficacy. International Journal of Psychology, 51, 631-649. Mancini, T. (2011). The counseling challenge: Balancing student interests with societal pressures. Master Thesis, Science in Education, Dominican University of California. Mcfadden, M. (2015). What factors influence college choice for today’s students. Retrieved from: https://www.upandup.agency/digital-marketing/reasons-students-choose-university. Mimis, M., El Hajji, M., Es-Saady, Y., Guejdi, A. O., Douzi, H., & Mammass, D. (2019). A framework for smart academic guidance using educational data mining. Education and Information Technologies, 24(2), 1379-1393. Reese, S. (2010). A leading role for career guidance counselors. Techniques: Connecting Education and Careers (J1), 85(7), 16-19. Santos, A., Wang, W., & Lewis, J. (2018). Emotional intelligence and career decision-making difficulties: the mediating role of career decision self-efficacy. Vocational Behavior, 107, 295-309. Seo, Y. W., Lee, J. S., Kim, H. S., & Lim, M. H. (2018). The relationship among the parent-adolescent communication styles, self-esteem, depression and career decision-making styles perceived by middle school and high school students. The Korea Contents Association, 18(12), 173-184. Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (2nd Edition). Thousand Oaks, CA: Sage. Watson, M., McMahon, M., Foxcroft, C., & Els, C. (2010). Occupational aspirations of low socioeconomic Black South African children. Career Development, 37(4), 717-734. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 763 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 454 |
||