پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 390 |
| تعداد مقالات | 3,003 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,276,424 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,668,983 |
بررسی نقش و جایگاه ادب فارسی در آموزش عرفان اسلامی | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 4، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 71-92 اصل مقاله (2.62 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2023.13889.1173 | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی اعتمادی نیا* 1؛ وحید باصری2 | ||
| 1استادیار، گروه معارف اسلامی، پردیس شهید مفتح، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه معارف اسلامی، پردیس زینبیه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 20 اردیبهشت 1402، تاریخ بازنگری: 15 خرداد 1402، تاریخ پذیرش: 18 خرداد 1402 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با بررسی نقش اثرگذار ادب فارسی در نشر و تعلیم آموزه‌های عارفان مسلمان، سیر تطور ادب عرفانی را در بستر زبان فارسی مورد واکاوی قرار داده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که بهره‌گیری از زبان و ادب فارسی در تصنیف آثار تعلیمی عارفان، از یک‌سو تغییرات و ظرفیت‌های تازه‌ای را در ادب فارسی پدید آورد و به ادب عرفانی هویت بخشید و از سوی دیگر، غنای زیبایی‌شناسانه عرفان اسلامی را دوچندان کرد و به آن نشاطی شاعرانه بخشید. بهره‌گیری از قابلیت‌های ادب فارسی در نشر آموزه‌های عرفانی، منجر به خلق شاهکارهای ماندگاری در حوزه عرفان تعلیمی شد که اغلب آنها اکنون در زمره آثار کلاسیک نظم و نثر فارسی به‌شمار می‌روند. این آثار به جهت تأثیرپذیری از روح فرهنگ ایرانی، در قیاس با اغلب نمونه‌های مشابه آن در زبان عربی، از شاعرانگی و شورمندی افزون‌تری برخوردارند. شرح تعرّف، کشف المحجوب، تمهیدات، حدیقه الحقیقه، منطق‌الطیر، مرصاد العباد، مثنوی معنوی، گلشن‌راز، مصباح الهدایه و طرائق الحقایق از این قبیل‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان و ادب فارسی؛ عرفان اسلامی؛ ادب عرفانی؛ عارفان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Role of Persian Literature in Teaching Islamic Mysticism | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mojtaba Etemadinia1؛ Vahid Baderi2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Shahid Muftah Campus, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Zainabiyah Campus, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present research has explored the developmental course of mystical literature in Persian language through studying the effective role of Persian literature in expanding and teaching disciplines of Muslim mystics. The research method is descriptive-analytic and the results showed that using Persian language and literature in writing didactic works of mystics, on the one hand created new changes and potentials in Persian literature and gave identity to mystical literature and on the other hand, doubled the aesthetic richness of Islamic mysticism and gave it a poetic exhilaration. Using the potentials of Persian language in propagating mystical instructions led to the creation of everlasting masterpieces in the realm of didactic mysticism which are currently considered among classic works of Persian poetry and prose. Since these works are influenced by the soul of Iranian culture, they have more poetic enthusiasm compared to most similar works in Arabic language. Sharh-e Ta’arrof, Kashf ol-Mahjoub, Tamhidāt, Hadiqat ol-Haqiqah, Manteq al-Tayr, Mersād al-‘Ebād, Mathnavi-e Ma’navi, Golshan-e Rāz, Masbāh a-Hdāyah, and Tarā’eq al-Haqā’eq are among the above mentioned works. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian Language and Literature, Islamic Mysticism, Mystical Literature, Mystics | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌خلدون، عبدالرحمن (1393). مقدمۀ ابن خلدون. ترجمه محمد پروین گنابادی. تهران: علمی و فرهنگی، ج2.
امین، احمد (2003م). ضحی الاسلام. قاهره: مکتبة الاسرة، ج1.
بدوی، عبدالرحمن (بی‌تا). شطحیات الصوفیة. کویت: وکالة المطبوعات.
بهار، محمدتقی (2536 شاهنشاهی). سبک‌شناسی. تهران: امیرکبیر، ج2.
تربیت، محمدعلی (بی‌تا). دانشمندان آذربایجان. تهران: بی‌نا.
جامى، عبدالرحمن (1858م). نفحات الأنس. تصحیح ولیام ناسولیس، مولوى غلام عیسى، مولوى عبدالحمید. کلکته: مطبعه لیسى.
حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله (بی‌تا). کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون. مع مقدمة شهاب‌الدین مرعشی نجفی. بیروت،: دار إحیاء التراث العربی، ج2.
خرده اوستا. ترجمه و تفسیر اردشیر آذرگشسب. تهران: راستی، 1354.
خوارزمی، کمال‌الدین حسین (1384). جواهر السرار و زواهر الانوار. تصحیح و تحشیه محمدجواد شریعت. تهران: اساطیر، ج1.
رازی، نجم‌الدین (1361). برگزیده مرصاد العباد. انتخاب، مقدمه و فرهنگ لغات از محمدامین ریاحی. تهران: توس.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379). جستجو در تصوف ایران. تهران: امیرکبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1383). تصوف ایرانی در منظر تاریخی آن. ترجمه مجدالدین کیوانی. تهران: سخن.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1395). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1338 الف). دفتر روشنایی (از میراث عرفانی بایزید بسطامی). تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388ب). نوشته بر دریا (از میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی). تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390). تازیانه‌های سلوک. تهران: آگه.
شیرازی، محمد معصوم (1382). طرائق الحقائق. تصحیح محمدجعفر محجوب. تهران: سنایی، ج1.
صبور، داریوش (1370). آفاق غزل فارسی. تهران: گفتار.
عطار، محمدبن ابراهیم (1392). منطق الطیر. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
فرای، ریچارد (1377). میراث باستانی ایران. ترجمه مسعود رجب‌نیا. تهران: علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1353). شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری. تهران: کتابفروشی دهخدا.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1367). شرح مثنوی شریف. تهران: زوار، ج1.
فقیه کرمانی، عمادالدین (1374). طریقت‌نامه. تصحیح رکن‌الدین همایون‌فرخ. تهران: اساطیر.
کاشانی، عزّالدین محمود بن علی (1388). مصباح الهدایة و مفتاح الکفایه. تصحیح جلال‌الدین همایی. تهران: مؤسسه نشر هما.
کیانی‌نژاد، زین‌الدین (1377). عرفان در ایران باستان. تهران: عطایی.
مستملی بخاری، اسماعیل (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف. تصحیح محمد روشن. تهران: اساطیر، ج1.
مطهری، مرتضی (1357). خدمات متقابل اسلام و ایران. قم: صدرا.
مینوی، مجتبی (1328). کتاب شرح تعرف. یغما، 2(9)، ص413-405.
هجویری، ابوالحسن (1375). کشف المحجوب. تصحیح ژوکوفسکی و آلکسی یریچ. تهران: طهوری.
همدانی، عین‌القضاه (1341). تمهیدات. تصحیح عفیف عُسیران. تهران: دانشگاه تهران.
یارشاطر، احسان (1381). حضور ایران در جهان اسلام. ترجمه فریدون مجلسی. تهران: مروارید.
یشت‌ها. ترجمه و تفسیر ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر، 1377، ج1.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |
||