تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 388 |
تعداد مقالات | 3,000 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,269,423 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,659,297 |
شناسایی آسیبهای اعتقادی- اخلاقی در سبک زندگی دیجیتالی | ||
پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 4، شماره 3، مهر 1402، صفحه 105-126 اصل مقاله (2.83 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2023.14594.1193 | ||
نویسنده | ||
نجمه سلطانی نژاد* | ||
گروه معارف و تربیت اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، یزد، ایران | ||
تاریخ دریافت: 29 مرداد 1402، تاریخ بازنگری: 26 مهر 1402، تاریخ پذیرش: 28 مهر 1402 | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر شناسایی آسیبهای اعتقادی- اخلاقی ناشی از سبک زندگی دیجیتالی بود. این پژوهش از نظر نوع، کیفی است که به کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته در میان نمونهای متشکل از 10 نفر از اساتید دانشگاه، حوزه، مشاورین و قضات دادگاه خانواده و همچنین 20 نفر از اعضای خانوادههای آسیب دیده از سبک زندگی دیجیتالی که در دادگاه خانواده حضور داشتند، انجام شد. نتایج نشان داد که دستیابی به اطلاعات غیراخلاقی، پیگیر نبودن مسایل اعتقادی و اخلاقی فرزندان، کاهش زمان ارتباط والدین با فرزندان، تردید در عقاید مذهبی و تزلزل در پیروی از اوامر دین، زمینهساز بروز آسیبهایی چون بحران هویت، زوال باورهای مذهبی، انزوای اجتماعی و تضعیف ارزشهای دینی، اخلاقی و ملی شده است. مقایسه نتایج مصاحبه با خبرگان و خانوادهها نشان داد که ابعاد جدیدی از آسیبهای اعتقادی و اخلاقی ناشی از سبک زندگی دیجیتالی در بین خانوادهها و فرزندان آنها بوجود آمده است که به صورت تجمیع میتوان آنها را در قالب آسیبهایی بدین شرح بیان کرد: آثار و پیامدها در بعد اعتقادی- اخلاقی از دیدگاه خبرگان عبارت است از: انتشار مطالب دروغ و غیرواقعی، آموزش غیرفرهنگی و اطلاعرسانی نامناسب، کاهش توجه به مسائل اخلاقی، سبک زندگی نو، تغییر باور و ذهنیت نوجوانان و نبود برنامه جامع فرهنگی؛ آسیبهای اخلاقی و اجتماعی از دیدگاه خانوادهها در قالب بحران هویت، زوال هنجار و باورهای مذهبی، اعتیاد به فضای مجازی و انزوای اجتماعی. | ||
کلیدواژهها | ||
سبک زندگی دیجیتالی؛ آسیبهای اخلاقی؛ آسیبهای اعتقادی؛ خانواده؛ فضای مجازی؛ هویت؛ باورهای مذهبی؛ تربیت فرزندان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Identification of Theological-Moral Harms in Digital Lifestyle | ||
نویسندگان [English] | ||
Najmeh Soltaninezhad | ||
Department of Islamic Education, Farhangian University, Yazd, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The purpose of the present research is to identify theological-moral harms resulting from digital lifestyle. It is a qualitative study conducted by semi-structured interviews with a sample consisting of 10 university and seminary professors, counselors and judges in a family court, as well as 20 members of families suffering from digital lifestyle who had referred to a family court. The results showed that access to immoral information, not pursuing theological and moral issues related to children, lack of communication between parents and children, doubt in religious beliefs, and uncertainty in following religious rules lead to some harms such as identity crisis, decline of religious beliefs, social isolation, and weakness of religious, moral, and national values. Comparison between interview results with experts and families revealed that some new aspects of theological and moral harms as a result of digital life style are being created in families and their children which can be summarized as follows: theological-moral consequences from the view of experts: spreading fake and unreal content, teaching unethical concepts and giving inappropriate information, lack of attention to moral issues, new life style, changing the belief and mentality of teenagers, lack of a comprehensive cultural plans; moral and social harms from the view of families: identity crisis, decline of religious beliefs and norms, addiction to cyber space, and social isolation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Digital Lifestyle, Moral Harms, Theological Harms, Family, Cyber Space, Identity, Religious Beliefs, Children Training | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
احمدنیا، شیرین (1396). بررسی جامعهشناختی تاثیرات شبکههای اجتماعی مجازی بر مناسبات خانوادگی. رهیافت پیشگیری از جرم، پیش شماره 1، ص34-21.
اسدی، حسین و همکاران (1393). رسانههای دیجیتال و سبک زندگی. گروه پژوهش و فناوری و سبک زندگی. دانشگاه صنعتی شریف.
اسماعیلزاده، حسن؛ زرندی، مرجان (1401). مطالعهای جامعهشناختی درباره وضعیت آسیبهای اجتماعی شهرستان خرمآباد. مطالعات اجتماعی ایران، 15(4)، ص27-3.
اکبری، شیما؛ جعفری، علی؛ سلطانیفر، محمد (1399). نقش دیجیتالی شدن مصرف رسانهای در سبک زندگی شهروندان بالای 18 سال شهر تهران. مطالعات جامعهشناختی شهری، شماره 36، ص80-55.
امیدعلی، میثم؛ حسینی، سیدحسن (1391). مروری انتقادی بر مهمترین نظریههای تکنولوژی رسانه. مطالعات بین رشتهای در رسانه و فرهنگ، 2(2)، ص37-25.
بوربور، سمیه؛ فقیهی، مهدی؛ یزدانپناه، احمدعلی (1397). بررسی اثربخشی سواد رسانههای دیجیتالی بر رشد مهارتهای اجتماعی دانشآموزان؛ مطالعه موردی دانشآموزان تشکیلات فرزانگان متوسطه دوره اوّل. مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 3(2)، ص1-10.
تأثیر بلاگرهای زن ایرانی بر فرهنگ و سبک زندگی. بولتن تحلیلی رهنما (رصدگر هوشمند شبکههای اجتماعی)، 1400، 3(12).
تاجبخش، غلامرضا (1399). واکاوی سبک نوین زندگی در پساکرونا. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، شماره 35، ص340-360.
تاجبخش، غلامرضا (1400). واکاوی مؤلفههای سبک زندگی شهید سلیمانی. مطالعات دفاع مقدس، 7(1)، ص1.
جعفریانی یسار، حمید؛ خدایاری، ناهید؛ حسنزاده، لیلا (1395). آسیبشناسی فضای مجازی و خانواده. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2(4)، ص15-24.
جهانشاهی، امید؛ تیموری، میشا؛ سیفی دیجوجین، میترا (1399). رسانههای دیجیتال و توسعه فرهنگ کودکان از دیدگاه والدین و معلمان. مطالعات ماهواره و رسانههای جدید، شماره 22، ص122-9.
حسنی، محمدحسین؛ ذکایی، محمدسعید؛ طالبی، ابوتراب؛ انتظاری، علی (1396). مفهومسازی سبک زندگی فرهنگی. جامعهپژوهی فرهنگی، 8(1)، ص23-45.
حقانی، مهسا؛ حمیدیان دیوکلایی، لیلا سادات (1399). شناخت مؤلفههای سبک زندگی شهید سپهبد قاسم سلیمانی. همایش ملّی ادبیات مقاومت، دوره دوم، ص447-495.
زندوانیان، احمد و همکاران (1392). آسیبهای فضای مجازی بین دانشآموزان دختر. مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 4(23)، ص216-195.
سهم شبکههای اجتماعی در تضعیف روابط خانوادگی. باشگاه خبرنگاران جوان، 1391. کد خبر: 3627988. قابل دسترس در: http://www.yjc.ir/fa/news/3627988
سهیلی آزاد، لیلا (1397). همبازیهای عصر دیجیتال. تهران: عترت نو.
شاملی، علیاکبر (1396). آسیبهای فردی فضای مجازی از منظر اخلاق اسلامی. اخلاق، 7(47)، ص34-11.
شجاعت، علی؛ عرفانی، محمدنظیر (1397). بررسی آسیبهای فضای مجازی در تعلیم و تربیت کودکان، ,International Multidisciplinary Journal of Pure Life 5(16)، ص47-64. شکیب، زهره؛ جمالی، سمانه (1398). کاربرد آموزههای دینی در پیشگیری از رفتارهای پرخطر و برخورداری از سبک زندگی سالم در نوجوانان. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 2(18).
عسکری، عشرت (1398). آسیبشناسی فضای مجازی در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان. در: قزوین: سومین همایش ملّی روانشناسی، تعلیم و تربیت و سبک زندگی.
علیزاده، سپیده (1400). سبک زندگی دیجیتالی یعنی چه؟ قابل بازیابی در: https://rayamag.com/blog
قربانی، عزیزالله؛ محمدی شکیبا، عباس (1395). فضای مجازی و خانواده(فرصتها، آسیبها و راهکارها). تهران: مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما.
کریمی، حسین (1395). حقوق اخلاقی و جایگاه آن در فضای مجازی. اخلاق، 6(46)، ص88-71.
گیدنز، آنتونی (1387). پیامدهای مدرنیته. ترجمه محسن ثالثی. تهران: نشر مرکز، چاپ هجدهم، ج1.
گیدنز، آنتونی (1388). تجدد و تشخّص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.
لیتل جان، استیفن (1384). نظریههای ارتباطات. ترجمه سید مرتضی نوربخش و سید اکبر میرحسنی. تهران: جنگل.
مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390). شورای عالی انقلاب فرهنگی.
مرآتی، عاطفه (1398). آماری از زندگی دیجیتالی در ایران. همشهری آنلاین. قابل دسترس در:
http://www.hamshahrionline.ir/news/460276
مقدس، اعظم (1398). فضای مجازی و حقیقتی تاریخی؛ درآمدی بر تعامل دین و فضای مجازی، Pure Life، 6(18).
مهدیانی، محمدرضا (1400). جایگاه اخلاق در فضای مجازی. پژوهش و مطالعات اسلامی، 30(13)، ص51-39.
Moghadami, M. & Khandan, M. (2022). Investing of Digital Citizen Science and its Challenges in Iran. International Journal of Digital Center Management, 3(5). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |