پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 390 |
| تعداد مقالات | 3,002 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,275,624 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,668,319 |
مکانیابی مدارس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تاپسیس (نمونة موردی: منطقة 18 شهر تهران) | ||
| مطالعات آموزشی و آموزشگاهی | ||
| مقاله 26، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 35، شهریور 1402، صفحه 677-653 اصل مقاله (2.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48310/pma.2023.3304 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم محمدزاده1؛ زهرا عزیزی* 2؛ حسین آقامحمدی2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران | ||
| 2استادیار، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران | ||
| تاریخ دریافت: 14 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 08 اسفند 1400، تاریخ پذیرش: 20 فروردین 1401 | ||
| چکیده | ||
| مکان‌گزینی ناصحیح کاربری‌های شهری خصوصاً کاربری آموزشی، منجر به ناهماهنگی بین نیازها و خدمات ارائه‌شده از سوی کاربریها می‌شود. افزایش تعداد دانش‌آموزان و محدودیت منابع مالی، نبود برنامه‌ریزی، کمبود زمین مناسب، استفاده‌نکردن از برنامه‌ریزان شهری و سیستم اطلاعات جغرافیایی، باعث شده مکانیابی بهینه در اکثر فضاهای آموزشی اعمال نشود. در تحقیق حاضر منطقۀ 18 شهر تهران به دلیل پراکنش ناهمگن مدارس آن مطالعه شد. لذا با هدف یافتن محل‌های مناسب استقرار مدارس در آینده این منطقه با استفاده از مدل تاپسیس در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مکانیابی انجام شد. به این منظور معیارهای مورد نظر بر اساس نظر کارشناسان و تحقیقات گذشته در چهار گروه سازگار شامل، فاصله از فضای سبز، اماکن ورزشی، مراکز فرهنگی و مناطق مسکونی؛ نیمه‌سازگار، شامل: فاصله از آتشنشانی و درمانی؛ ناسازگار شامل: فاصله از مراکز صنعتی، گورستان، مراکز تجاری، مراکز اداری، دامداری و مرغداری، حمل‌ونقل و انباری، و تأسیسات و تجهیزات شهری؛ و شبکۀ معابر شامل: معابر اصلی و معابر فرعی انتخاب شد. برای اولویت‌بندی و وزن‌دادن به معیارها از تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده شد. بر اساس نتایج فاصله از مراکز صنعتی با ارزش 18/0 مهم‌ترین و فاصله از مراکز اداری با ارزش 017/0 کم‌اهمیت‌ترین لایه انتخاب شد. پس از هم‌پوشانی محدودیت تمام کاربریها و شعاع دسترسی مناطق مجاز برای ساخت مدارس از نقشه مکانیابی انتخاب و 5 طبقة مناسب، نسبتاً مناسب، متوسط، نسبتاً نامناسب و نامناسب کلاس‌بندی شد که کلاس نامناسب با 210255 مترمربع و تنها با 67/6 درصد کمترین و طبقه متوسط با مساحت 1047766 مترمربع و 25/33 درصد بیشترین سهم مساحت را دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاپسیس؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مدرسه؛ مکانیابی؛ منطقة 18 تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Optimizing School Allocation Using Geographic Information Systems and TOPSIS Model(The Case of Tehran Area 18) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Mohamadzadeh1؛ Zahra Azizi2؛ Hossein Aghamohamadi2 | ||
| 1M.Sc. Student in Remote Sensing and GIS, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Remote Sensing and GIS, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Inadequate planning and lack of suitable land have led to suboptimal location of educational facilities in urban areas. Increasing the number of students and limited financial resources, lack of planning, lack of suitable land, not using urban planners and GIS, has led to the optimal location in most educational spaces. This study focuses on district 18 of Tehran, where the distribution of schools is heterogeneous. Using the TOPSIS model in a Geographic Information System (GIS) environment, this study aims to identify suitable locations for future school development. Criteria based on expert opinions and past research were categorized into four groups: compatible, semi-compatible, incompatible, and network of passages. Hierarchical analysis was used to prioritize and weight the criteria. After overlaying limitations and access radius for building schools, a location map was generated, classifying areas as suitable, relatively suitable, medium, relatively unsuitable, and unsuitable. Based on the results, the distance from industrial centers with a value of 0.18 was selected as the most important and the distance from administrative centers with a value of 0.017 as the least important layer. After overlapping the limitations of all uses and the radius of access to the permitted areas for building schools, the location map was selected and 5 floors were classified as suitable, relatively suitable, medium, relatively unsuitable and unsuitable. And the middle floor with an area of 1047766 square meters and 33.25% has the largest share of the area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| GIS, Location, School, TOPSIS | ||
| مراجع | ||
|
اسدی آغبلاغی، شهاب (1395). مکانیابی مدارس ابتدایی شهرکرد با استفاده از منطق فازی، بولین و فرایند سلسله‌مراتبی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی. پایاننامة ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لارستان.
امیری، فرشاد (1386). مکانیابی پست‌های فشار قوی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی. پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی.
آقابابایی، محبوبه (1388). تحلیل فضایی ایستگاه‌ها و خدمات آتشنشانی شهر خمینی‌شهر اصفهان با استفاده از GIS. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان.
پورمحمدی، محمدرضا (1391). برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری. تهران: انتشارات سمت.
حسینی، سیداحمد (1391). نقش شبکه‌های ارتباطی در توزیع کاربریها با رویکرد پدافند غیر عامل، مطالعة موردی: منطقة 3 شهرداری تهران. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیای شهری، دانشگاه زنجان.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. (1382). ضوابط طراحی ساختمان‌های آموزشی، تهران، برنامه‌ریزی معماری همسان مدارس ابتدایی و راهنمایی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور (۱۳۹۲). چهارچوب کلی تحقیقات تعیین ضوابط، مکانیابی و اولویت‌بندی مکانی با استفاده از GIS.
سالمی، مهدی، سیاسی، زهرا، و جوزی، سیدعلی (1395). ارزیابی مکان‌گزینی فضاهای آموزشی ابتدایی با استفاده GIS و AHP (مطالعة موردی: شهرستان کارون). مطالعات مدیریت شهری، 8(28)، 86-69.
سعید نیا، احمد. (1387). کتاب سبز شهرداری‌ها، انتشارات شهرداری‌ها.
شجاعیان، علی، ملکی، سعید، و امیدی‌پور، مرتضی (1393). ساماندهی مکان‌گزینی مراکز آموزشی شهری با استفاده از منطق بولین تصمیم‌گیری چندمعیارة فازی؛ مطالعة موردی: مدارس مقطع راهنمایی مناطق 8گانة شهر اهواز. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 2(4)، 166-137.
شفیعی ثانی، مهدی (1395). مکانیابی مدرسة فنی در سکونتگاه‌های غیررسمی سبزوار (بافت غربی) با مدل AHP بر پایة GIS. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة مهندسی معماری، دانشگاه حکیم سبزواری.
مقصودی، مهران، زمانزاده، سیدمحمد، اهدائی، افسانه، یوسفی زشک، روح‌الله، و یمانی، مجتبی (۱۳۹۴). تحلیل نقش عوامل محیطی در مکان‌گزینی سکونتگاه‌های پیش‌از تاریخ دشت ورامین با استفاده از منطق فازی. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، ۱۹(۳)، ۲۶۳-۲۶۱.
غفاری، سیدرامین، شفقی، سیروس، و صالحی، نگین (1389). ارزیابی سازگاری کاربری اراضی شهری با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیارة فازی. مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، 1(4)، 76-59.
صالحی، رحمان (1381). ساماندهی فضایی مکان‌های آموزشی زنجان با استفاده از GIS. پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیای شهری، دانشگاه تهران.
محمدی، عسل (1383). مکانیابی مراکز امدادرسانی (در شرایط وقوع زلزله) با استفاده از GIS و روش ارزیابی چندمعیاری (AHP). هنرهای زیبا، 11، 16-5.
ولی‌زاده، رضا (1383). مکان یابی مراکز آموزشی دبیرستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نمونة موردی شهر تبریز. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، (7)10، 87-59.
Ahmed Ali, Kh. (2018). Multi-criteria decision analysis for primary school site selection in al-mahaweel district using GIS technique. Journal University of Kerbala, 16(1), 342-350. Moussa, M., Mostafa, Y., & Abou Elwafa, A. (2019). School Site Selection Process. Procedia Environmental Sciences 37, 282-293. Panahi, M., Yekrangnia, M., Bagheri, Z., Pourghasemi, H. R., Rezaie, F., Nasiri Aghdam, I., & Damavandi, A. A. (2019). GIS-Based SWARA and Its Ensemble by RBF and ICA Data-Mining Techniques for Determining Suitability of Existing Schools and Site Selection of New School Buildings. Spatial Modeling in GIS and R for Earth and Environmental Sciences, 161-188. Yhee, H., Kim, S., & Kang, S. (2021). GIS-based evaluation method for accessibility of social infrastructure facilities. Applied Sciences, 11, 55-81. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 97 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 101 |
||