پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 457 |
| تعداد مقالات | 3,546 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,140,975 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,326,233 |
نمود حیات طیّبه در هر یک از ساحت‌های شش‌گانه محتوای آموزشی دوره ابتدایی | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| دوره 5، شماره 2، تیر 1403، صفحه 83-100 اصل مقاله (2.81 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2024.16062.1239 | ||
| نویسندگان | ||
| صباح عبدی* 1؛ رشید احمدی‌فر2 | ||
| 1کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2گروه آموزش علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر بررسی نمود حیات طیبه در هر یک از ساحت‌های شش‌گانه محتوای آموزشی دوره ابتدایی بود. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا بوده و از مراحل سه‌گانه آنتروپی شانون استفاده کرده است. جامعه آماری پژوهش شامل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی آموزش و پرورش ایران در سال تحصیلی 1402-1403 بود که مجموعه این محتواها چهار جلد کتاب درسی را شامل می‌شد که به صورت سرشماری، همه آن‌ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش چک لیستی بود که براساس نظر 13 متخصص در هر یک از ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت طراحی شد، و پایایی آن با روش هولستی (89/0) و روایی آن با استفاده از نظر صاحب‌نظران و درگیری طولانی مدت با پژوهش، احراز شد. نتایج نشان داد که از میان 1069 مورد یافت شده در ارتباط با حیات طیبه، ساحت سیاسی و اجتماعی با 378 مورد (35%) بیشترین فراوانی، و ساحت هنری و زیباییشناختی با 60 مورد (06%) دارای کمترین فراوانی در میان زیرمولفه‌های حیات طیبه است. نتایج تحلیل آنتروپی شانون نیز مؤید این واقعیت بود که توازن و تناسبی میان زیرمؤلفه‌های حیات طیبه در هر یک از ساحت‌های شش‌گانه وجود ندارد. همچنین تعداد فراوانی مولفه‌های حیات طیبه در کتب تعلیمات اجتماعی تقریباً یکسان است، ولی میزان ضریب اهمیت آنان با هم برابر نیست. موضوع حیات طیبه در زندگی دنیوی و اخروی در فرهنگ اسلامی از چنان اهمیتی برخوردار است که باید همه شئون زندگی براساس آن تنظیم شود. بنابراین، محتوای کتب درسی ابتدایی در این حیطه باید مورد بازبینی و اصلاح جدی قرار بگیرد. اما این تعداد به صورت یکسان و یکدست در میان ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت تقسیم نشده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حیات طیّبه؛ محتوای آموزشی؛ دوره ابتدایی؛ کتب مطالعات اجتماعی؛ آنتروپی شانون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Manifestation of Virtuous Life in Each of the Six Dimensions of Elementary Educational Content | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sabah Abdi1؛ Rashid Ahmadifar2 | ||
| 1MA., Department of Educational Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran | ||
| 2Department of Social Science Education, Farhangian University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this study was to examine the manifestation of a virtuous life (Hayat Tayyibah) in each of the six dimensions of elementary educational content. This research employed content analysis using the three-stage Shannon entropy method. The statistical population included the content of the social studies curriculum for elementary education in Iran for the academic year 1402-1403, encompassing four textbooks, all of which were selected as the sample through census sampling. The research instrument was a checklist designed based on the opinions of 13 experts in each of the six educational dimensions. The reliability was confirmed using Holsti's method (0.89), and the validity was ensured through expert opinions and prolonged engagement with the research. The results showed that among the 1069 instances related to Hayat Tayyibah, the political and social dimension had the highest frequency with 378 instances (35%), while the artistic and aesthetic dimension had the lowest frequency with 60 instances (6%). Shannon entropy analysis further confirmed that there is no balance or proportion among the subcomponents of Hayat Tayyibah within each of the six dimensions. Additionally, although the frequency of Hayat Tayyibah components in social studies textbooks is nearly equal, their importance coefficients vary. The concept of Hayat Tayyibah in both worldly and hereafter life in Islamic culture is so significant that all aspects of life should be organized based on it. Therefore, the content of elementary textbooks in this domain requires serious review and revision. However, these instances are not equally and uniformly distributed across the six educational dimensions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Virtuous Life, Educational Content, Elementary Education, Social Studies Textbooks, Shannon Entropy | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، فاطمه‌زهرا؛ احمدی، آمنه؛ مهرمحمدی، محمود؛ الهامیان، نگار (1401). درک معلمان از اجرای اهداف ساحت علم و فناوری و برنامه درسی حوزه تربیت و یادگیری علوم تجربی در دوره ابتدایی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 18(3)، ص165-185.
ارشادی، رحیم؛ سالاری، اسحق؛ جعفری، لیلا (1402). حیات طیبه در گرو ساحت‌های شش‌گانه تربیتی سند تحول. تهران: انتشارات ارشادان.
اسماعیلی، مجید (1401). 5 گام تا حیات طیبه. رشد معلم، 38(4)، ص14-18.
بدریان، عابد (1402). شیمی و ساحت تربیتی علمی و فناورانه. رشد آموزش شیمی، 37(1)، ص1-3.
برادران، مریم؛ نیری‌پور، زهرا سادات (1399). الزامات حمایت سازمانی ادراک شده در مدرسه صالح در سند تحول آموزش و پرورش. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ۵(۱)، ص۱۷۲-۱۲۹.
پاشایی، محمدرضا (1401). تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دورۀ ابتدایی براساس ساحت‌های تربیت سیاسی و اجتماعی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 22(8)، ص199-225.
خسروانی‌مقدم، عبدالله؛ شیروانی‌شیری، علی؛ اکبری، جابر (1402). فهم تربیت زیباییشناختی و هنری از دیدگاه آموزگاران دورۀ ابتدایی. تعلیم و تربیت، ۳۹(۲)، ص۱۰۳-۱۱۸.
دیمه‌کار حقیقی، فرزانه؛ مرزوقی، رحمت‌اله؛ جهانی، جعفر؛ ترک‌زاده، جعفر (1399). کاوش مفهوم حیات طیبه از منظر متون اسلامی: یک مطالعه کیفی. عقل و دین، 12(23)، ص134-159.
روشندل، آرمان؛ امیری، هادی؛ طغیانی، مهدی (1397). سواد مالی و ضرورت سنجش آن در نظام نوین آموزشی؛ مطالعۀ موردی شهرستان شهرضا. رویکردهای نوین آموزشی، 13(1)، ص67-86.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، 1390.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ق). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، ج8، 3.
طهماسب‌زاده شیخلار، داود؛ صاحبی، آزاده؛ دیبایی، محسن (1400). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی به لحاظ میزان توجه به ابعاد زیبایی‌شناسی با تأکید بر زیبایی‌های قرآنی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ۶(۲)، ص۸۶-۵۵.
طهماسب‌زاده شیخلار، داود؛ فتاحی مرکید، مریم؛ ایمان‌زاده، علی (1401). شناسایی مولفه‌های تربیت اقتصادی در قرآن کریم و میزان انعکاس آن در اسناد بالادستی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ۷(۱)، ص۱۲۲-۹۱.
عبدی، صباح؛ عبداللهپور، ارسطو؛ احمدی‌فر، رشید (1402). میزان توجه به رفتارهای ارتقاءدهندۀ سلامت در محتوای کتاب‌های درسی ابتدایی و نقش این رفتارها در پیش‌بینی نمرۀ شایستگی‌های عمومی دانش‌آموزان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 12(2)، ص586-559.
فرهادی، نوازالله؛ گرامی طیبی، زهرا (1400). تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی متوسطۀ اول بر پایۀ ساحت‌های شش‌گانۀ تربیت در سند تحول بنیادین. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 9(16)، ص151-177.
قاسمی‌زاد، علیرضا؛ اسداللهی، فاطمه (1396). تحلیل محتوای کتاب تعلیمات اجتماعی ششم براساس مؤلفه‌های سند تحول بنیادین (هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارت‌های زندگی). پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 50(13)، ص79-88.
کارگذار، معصومه؛ کبوک، حانیه؛ الداغی، آنیتا (1398). بررسی تطبیقی برنامۀ درسی هنر در دورۀ ابتدایی در ایران و ژاپن. نوآوری‌های آموزشی، 18(1)، ص113-138.
مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، 1390.
ملکی، حسن (1397). برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات پیام اندیشه.
ملکی، حسن (1402). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی. تهران: انتشارات آییژ.
مهدوی هزاوه، منصوره؛ ملکی، حسن؛ مهرمحمدی، محمود؛ عباس‌پور، عباس (1395). حیات طیبه، چشم‌اندازی برای تربیت کودکان: ارائه چارچوب مفهومی برای تبیین ویژگی‌های معلم دوره ابتدایی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 24(30)، ص139-167.
موسوی‌ندوشن، فاطمه‌سادات؛ نیلی‌احمدآبادی، محمدرضا؛ نیستانی، محمدرضا (1401). کاوش پدیدارشناختی بر شایستگی‌های پایۀ آموزگاران برای تحقق ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی. جامعه‌شناسی کاربردی، 33(4)، ص29-48. نادری، هیرو؛ غریبی، جلال؛ خوش‌قشلاقی، مژده؛ نوری، محمد (1402). تحلیل محتوای کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی براساس میزان توجه به مولفه‌های ساحت‌های شش‌گانه تربیت. در: اولین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی و فلسفه، دانشگاه بابل.
هولستی، اٌلی رای (1395). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمه نادر سالارزاده امیری. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ چهارم.
وزارت آموزش و پرورش (1391). راهنمای برنامه درسی هنر دوره ابتدایی. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی دوره عمومی و نظری.
وفایی، رضا؛ فضل‌الهی قمشی، سیف‌اله؛ طالعی‌فرد، احمد (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرروش در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ۲(۲)، ص۱۵۴-۱۳۱.
Altabach, P.C. (2022). Textbook in American society: Politics, and Pedagogy. Albany, NY: State University of New York Press.
OECD, Implementing Education Policies. (2019). The New Competence Development Model for Schools in Norway: Highlights of a Suggested Implementation Strategy. Education and skills.
Osaghae, R.I.O. & Irabor, Q.O. (2016). Educational Policies and Programmers Implementations: A Case Study of Education Funding, Universal Basic Education (UBE) and Teacher Education. International Journal of Educational Administration and Policy Studie, 10(8), p. 91-102.
Sainyakit, P. (2023). A Content Analysis of Blooms’ Revised Cognitive Taxonomy in the Textbook Entitled Grow with English for the Sixth Grade of Elementary School. Journal Bahasa dan Pendidikan, 3(2), p. 237-245.
Zhang, K. & Aslan, A.B. (2021). AI technologies for education: Recent research & future directions. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2(3), p. 1-11.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 134 |
||