پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 499 |
| تعداد مقالات | 3,878 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,869,981 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,794,097 |
بازخوانی تجارب زیسته معلمان پایه دوم دوره ابتدایی از موانع تدریس هدیههای آسمان | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 6، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 69-86 اصل مقاله (3.27 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48310/riet.2025.18395.1360 | ||
| نویسنده | ||
| سید حشمت الله مرتضوی زاده* | ||
| گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تعلیم‌وتربیت دینی نقش اساسی در شکوفایی فطرت و رشد تربیت دینی انسان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی از موانع تدریس کتاب هدیههای آسمان پایه دوم ابتدایی بود. این تحقیق با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل معلمان ابتدایی شهر قم بود که در سال تحصیلی 1403-1404 به تدریس مشغول بودند. از روش نمونه‌گیری هدفمند ملاکی برای انتخاب 21 معلم استفاده شد و مصاحبه‌های نیمه‌ساختار‌یافته با آنها صورت گرفت. فرایند مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت و در مصاحبه نوزدهم تکرار داده‌ها مشاهده گردید، اما برای اطمینان بیشتر دو مصاحبه دیگر نیز انجام شد. معیارهای ورود به پژوهش شامل حداقل سه سال سابقه تدریس در پایه دوم ابتدایی و تدریس در این پایه در سال جاری بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش استرابرت و کارپنتر (2003) صورت گرفت. برای افزایش روایی پژوهش، از بازخورد همتایان و بازبینی یافته‌ها توسط اعضاء استفاده شد. همچنین، برای ارزیابی پایایی تحقیق، از یادداشت‌برداری دقیق و مفصّل، بررسی دقیق داده‌ها هنگام پیاده کردن استفاده شد. موانع عمده در چهار مقوله اصلی شامل موانع مرتبط با معلمان، موانع مرتبط با دانش‌آموزان، موانع مرتبط با اولیای دانش‌آموزان و موانع مرتبط با محتوای کتاب درسی شناسایی شدند که این مضمون‌‌ها به 21 زیرمضمون تقسیم گردیدند. از پیشنهادهای این پژوهش می‌‌توان به فصل‌بندی کتاب، کاربردی‌تر کردن مطالب، استفاده از روشهای فعال تدریس، کاهش نقش معلم و افزایش مشارکت فعال دانش‌آموزان در فرایند یادگیری اشاره کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت دینی؛ دوره ابتدایی؛ تدریس؛ کتاب «هدیههای آسمان»؛ معلمان؛ شهر قم؛ دانش‌آموزان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Revisiting Lived Experiences of Second-Grade Elementary Teachers on Obstacles to Teaching the Hadiyeh-ha-ye Aseman Textbook | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Heshmatollah Mortazavizadeh | ||
| Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Religious education plays a fundamental role in nurturing innate dispositions (fitrah) and fostering religious growth. This study investigates the lived experiences of elementary teachers regarding obstacles in teaching the second-grade Hadiyeh-ha-ye Aseman (Heavenly Gifts) textbook. Using a qualitative approach and descriptive phenomenology, the research focused on elementary teachers in Qom City during the 1403-1404 academic year. A criterion-based purposive sampling method selected 21 teachers, with semi-structured interviews conducted until data saturation (redundancy observed by the 19th interview, but two additional interviews were completed for validation). Inclusion criteria included at least three years of teaching experience in second grade and current teaching at this level. Data analysis followed Strabert and Carpenter’s (2003) method. Peer review and member-checking enhanced validity, while detailed note-taking and meticulous data review ensured reliability. Major obstacles were categorized into four themes: Teacher-related obstacles; Student-related obstacles; Parent-related obstacles; Textbook content-related obstacles, further divided into 21 sub-themes. Recommendations include restructuring the textbook’s chapters, making content more practical, employing active teaching methods, reducing teacher-centeredness, and increasing student participation in learning. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Religious Education, Elementary Level, Teaching, Hadiyeh-Ha-Ye Aseman Textbook, Teachers, Qom City, Students | ||
| مراجع | ||
|
ادیب‌منش، مرزبان (1402). تبیین آسیب‌های حوزه تربیت دینی مدارس و ارائه راهبردها و راهکارهای مناسب. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 4(1)، ص33-46. https://doi.org/10.22034/riet.2023.13042.1151
افتخاری، جابر؛ افتخاری، حجت؛ رنجبری، ثریا (1400). تحلیل کتابهای هدیههای آسمان دوره ابتدایی نسبت به مولفههای شکوفایی. مطالعات اسلام و روان‌‌شناسی، 15(29)، ص145-162.
https://doi.org/10.30471/psy.2022.8107.1917
پورشیرازی، مرتضی (1401). تحلیل محتوای کتاب هدیههای آسمان چهارم ابتدایی براساس روشهای تربیت دینی. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 2(4)، ص45-68. https://doi.org/10.22034/riet.2022.12293.1133
خسروی، رحمت‌الله؛ مهری، آرمان (1403). ارزیابی برنامه درسی هدیههای آسمان دوره ابتدایی براساس مؤلفه‌‌های مربوط به انگاره خدا. مطالعات برنامه درسی، 19(72)، ص91-120. https://doi.org/10.22034/jcs.2024.180208
دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش (1391). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. تهران: شورای عالی آموزش و پرورش؛ با همکاری سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی.
رحمان‌پور، محمد؛ میرشاه جعفری، سید ابراهیم (1395). آسیب‌های تربیت دینی و ارائه راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحب‌نظران با رویکرد برنامهریزی درسی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 24(32)، ص31-52.
رحمانی، عاطفه؛ دانشمند، بدرالسادات؛ سلطانی، اصغر (1402). بررسی مؤلفه‌‌های هوش اخلاقی در کتابهای هدیههای آسمان دوره ابتدایی. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 11(2)، ص91-116.
https://doi.org/10.30497/esi.2023.244744.1635
سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (1397). راهنمای معلم هدیههای آسمان پایه دوم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
سوسن، کشاورز (1384). تحلیل دستاوردهای تحقیقات در خصوص تاثیر نظام آموزش و پرورش رسمی کشور بر تربیت دینی دانش‌آموزان. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
طباطبایی نژاد، سید سجاد؛ نوذری، محمود (1403). روش تدریس هدیههای آسمان. قم: انتشارات حوزه و دانشگاه.
کرسول، جان دبلیو (1393). طرح پژوهش رویکردهای کیفی، کمّی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس. تهران: انتشارات آییژ.
کریم‌زاده، صادق؛ نجفی، حسن؛ نیکونظر، ابوالفضل (1400). تحلیل محتوای کتاب هدیههای آسمان دوره ابتدایی براساس مؤلفه‌‌های عاطفه دینی. معرفت، 30(6)، ص29-40.
کریمیان، حسین (1396). بررسی و تبیین میزان توجه به مهارت‌‌های تفکر انتقادی در کتابهای هدیه‌‌ای آسمان دورۀ ابتدایی از دیدگاه معلمان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 6(19)، ص75-95.
گلشن، امین؛ عظیمی، محمد (1402). تحلیل محتوای کتاب هدیههای آسمان پایه دوم ابتدایی از منظر توجه به مؤلفه‌‌های تربیت اخلاقی. معرفت اخلاقی، 14(34)، ص79-90.
محمدی، علیرضا (1403). بررسی میزان توجه کتاب هدیههای آسمان پایه پنجم ابتدایی به مؤلفه‌‌های نماز و مهدویت. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 5(2)، ص63-82.
https://doi.org/10.22034/riet.2024.15611.1231
محمدی، محمود؛ یاوری، سمانه (1402). بررسی تجربیات زیسته دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان از مسائل و آسیب‌های تربیت دینی در مدارس دوره متوسطه. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 4(3)، ص7-28.
معافی، لیلا؛ اشرفی، عباس (1392). عوامل موثر بر دین‌پذیری و دین‌گریزی جوانان از دیدگاه جوانان. معرفت، 11(22)، ص13-28.
مهرمحمدی، محمود (1402). برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها، چشم‌اندازها. تهران: انتشارات سمت.
میرزایی، مهدی (1402). تحلیل محتوای کتابهای درسی آموزش قرآن و هدیههای آسمان دوره اول ابتدایی از حیث توجه به مؤلفه‌‌های تربیت هویت‌محور معنوی و اخلاقی کودکان منطبق با بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی. مطالعات تربیتی و اجتماعی قرآن و عترت، 6(11)، ص107-140. https://doi.org/10.48310/qej.2024.14993.1015
نجفی، حسن؛ دهقان کلور، محمدصادق (1400). تحلیل کیفی کتابهای درسی هدیههای آسمان دوره ابتدایی بر مبنای مولفههای اخلاق الهی. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 17(1)، ص143-161.
https://doi.org/10.22070/tlr.2021.10396.0
یوسفی، زهرا؛ دافعیان، فاطمه؛ مالکی‌پور، محمدمهدی؛ شهبازی، اعظم (1403). مطالعه کیفی علل دین‌گریزی نوجوانان پسر در خانواده‌های مذهبی. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 4(12)، ص37-65.
https://doi.org/10.30497/esi.2024.246956.1834
Aseery, A. (2024). Enhancing learners’ motivation and engagement in religious education classes at elementary levels. British Journal of Religious Education, 46(1), p. 43-58. https://doi.org/10.1080/01416200.2023.2256487 Broussard, S.C. & Garrison, M.B. (2004). The relationship between classroom motivation and academic achievement in elementary‐school‐aged children. Family and consumer sciences research journal, 33(2), p.106-120. https://doi.org/10.1177/1077727X04269573
Hanifin, P.A. & Grajczonek, J.P. (2007). Teaching and learning in the early years' religion class. In: Religious Education (Vol. 158, p. 158-176). https://doi.org/10.1080/01416200.2015.1110112
Kim, Y.H. (2016). Early childhood educators’ meta-cognitive knowledge of problem-solving strategies and quality of childcare curriculum implementation. Educational Psychology, 36(4), p. 658-674. https://doi.org/10.1080/01443410.2014.934661 McCrindle, M. (2018). What comes after Generation Z? Introducing Generation Alpha [web log comment].
Okeke, C. & Okoye, H. (2016). The challenges facing the effective teaching and learning of religious/moral education in secondary schools in Onitsha urban. UNIZIK Journal of Religion and Human Relations, 8(1), p. 84-96.
Streubert, H.J. & Carpenter, D.R. (2003). Qualitative research in nursing: Advancing the humanistic imperative. Lippincott Williams & Wilkins.
Yilmaz, E., Sahin, M. & Turgut, M. (2017). Variables affecting student motivation based on academic publications. Journal of Education and Practice, 8(12), p. 112-120. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1140621.pdf | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 353 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 202 |
||