پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 464 |
| تعداد مقالات | 3,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,198,137 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,910 |
چالش‌ها و محدودیت‌های تربیت عقلانی از منظر فارابی | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 87-104 اصل مقاله (3.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48310/riet.2025.18836.1395 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم نصراصفهانی1؛ رضا علی نوروزی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش: پژوهش حاضر، موانع تربیت عقلانی را براساس اندیشه فارابی بررسی کرده و نقش آن را در شکل‌گیری جامعه‌ای خردمحور تحلیل می‌کند. مساله اصلی پژوهش: پرسش اصلی این است که چه عواملی مانع شکوفایی قوه عقل می‌شوند. روش شناسی پژوهش: این بررسی با روش پدیدارشناسی توصیفی به شیوه کلایزی، انجام شده است و برای رسیدن به درک عمیقی از موانع تربیت عقلانی، منابع اصلی فارابی را، به‌ویژه "آراء اهل المدینه الفاضله" و "السیاسه المدنیه"، بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 9 مورد از جمله جهل، تعصب و تقلید کورکورانه، ضعف اراده، غلبه قوای شهوانی و غضبی بر نفس، فرهنگ عمومی ناسالم، خرافات، فقدان الگوهای عقلانی، خطاهای زبانی، ساختارهای غیرعقلانی و استبداد و غیرشایسته‌سالاری، موانع اصلی تربیت عقلانی محسوب می‌شوند. بر این اساس، اصلاح نظام آموزشی برای تقویت تفکر انتقادی، ترویج فرهنگ مبتنی بر خردورزی و ارتقای شایسته‌سالاری در نظام حکومتی، از جمله راهکارهای پیشنهادی برای رفع این موانع است. این پژوهش بر ضرورت بازخوانی اندیشه‌های فارابی برای حل بحران‌های معاصر و ارتقای تفکر عقلانی در جوامع امروز تأکید دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت عقلانی؛ فارابی؛ جامعه خردمحور؛ موانع عقلانیت؛ فلسفه اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Challenges and Limitations of Rational Education from Farabi’s Perspective | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Nasr Esfahani1؛ Reza Ali Nowrozi2 | ||
| 1PhD. Student, Philosophy of education, Department of Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Object: The present study examines the obstacles to rational education based on Farabi’s thought and analyzes its role in shaping a reason-oriented society. The main question: What factors hinder the flourishing of the faculty of reason, and how can they be overcome? Research Method: This research employs the descriptive phenomenological method using Colaizzi's approach and explores Farabi’s primary works, particularly The Opinions of the People of the Virtuous City and Political Regime, to gain a deep understanding of the barriers to rational education. Findings: The findings indicate that nine key factors, including ignorance, fanaticism and blind imitation, weakness of will, dominance of appetitive and irascible faculties over the soul, an unhealthy public culture, superstitions, lack of rational role models, linguistic errors, irrational structures, and tyranny and lack of meritocracy, are the main obstacles to rational education. Accordingly, educational system reform to strengthen critical thinking, promoting a culture based on rationality, and enhancing meritocracy in governance are among the proposed solutions to address these obstacles. This study underscores the necessity of revisiting Farabi’s ideas to address contemporary crises and enhance rational thinking in modern societies. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rational Education, Farabi, Reason-Oriented Society, Obstacles to Rationality, Islamic Philosophy | ||
| مراجع | ||
|
آرنت، هانا (1402). میان گذشته و آینده. ترجمه س. مقدم. تهران: اختران.
اکبری‌بورنگ، محمد؛ پور، سمیرا (1400). تحلیل داده‌های کیفی با رویکرد پدیدارشناسی: مبتنی بر روش کلایزی. بیرجند: دانشگاه بیرجند.
داوری اردکانی، رضا (1389). فارابی فیلسوف فرهنگ. تهران: انتشارات سخن.
عادل‌زاده نایینی، فریبا؛ نوروزی، رضاعلی؛ رحمانی، جهانبخش (1398). اصول تربیت عقلانی در اندیشه فارابی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 27(44)، ص5-24.
عادل‌زاده نایینی، فریبا؛ نوروزی، رضاعلی؛ رحمانی، جهانبخش (1399 الف) . تدوین مدل تربیت عقلانی فارابی با تأکید بر عقل نظری. پژوهش‌های تربیتی، 7(41)، ص140-162.
عادل‌زاده نایینی، فریبا؛ نوروزی، رضاعلی؛ رحمانی، جهانبخش (1401). الگوی تربیت عقلانی از منظر فارابی با تأکید بر عقل عملی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 18(3)، ص119-141. https://doi.org/10.22051/jontoe.2021.35487.3295
عادل‌زاده نایینی، فریبا؛ نوروزی، رضاعلی؛ رحمانی، جهانبخش (ب1399). روش‌های کسب معرفت در تربیت عقلانی از منظر فارابی. انسان‌پژوهی دینی، 17(44)، ص93-117. https://doi.org/10.22034/ra.2021.116743.2422
فارابی، ابونصر محمد (1379). سیاست مدنیه. ترجمه ح. ملکشاهی. تهران: سروش.
فارابی، ابونصر محمد (1388). الالفاظ المستعمله فی المنطق. ترجمه و شرح حسن ملک شاهی. تهران: سروش.
فارابی، ابونصر محمد (1389). احصاء العلوم. ترجمه حسین خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.
فارابی، ابونصر محمد (1396). سیاست مدنیه. ترجمه ح. ملکشاهی. تهران: سروش.
فارابی، ابونصر محمد (1397). آراء اهل المدینه الفاضله. قم: دار زین‌العابدین.
فارابی، ابونصر محمد (1398). هماهنگی افکار دو فیلسوف. ترجمه ع. م. مشکوه‌الدینی. قم: فاطمه الزهرا.
فارابی، ابونصر محمد (1405ق). الفصول المنتزعه. مصحح ف. نجار. المکتبه الزهراء.
فارابی، ابونصر محمد (1995). تحصیل السعاده. شرح علی بو ملحم. بیروت: دار و المکتبه الهلال.
فریره، پائولو (1403). تعلیم و تربیت ستمدیدگان. ترجمه پ. قائمی. تهران: آشیان.
گال، مردیت دامین؛ بورگ، والتر؛ گال، جویس (1403). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمه جمعی از مولفان) تهران: سمت، ج1.
مارکوزه، هربرت (1402). انسان تک‌ساحتی. ترجمه م. مؤیدی. تهران: امیرکبیر.
نانکلی، یاسر؛ میرزامحمدی، محمدحسن؛ ایمانی، محسن (1400). تبیین تربیت اجتماعی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تحلیل آن براساس نظریه تربیت اجتماعی فارابی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 52.
هابرماس، یورگن (1400). نظریه کنش ارتباطی. ترجمه کمال پولادی. تهران: مرکز.
Colaizzi, P.F. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it. In: R.S. Valle & King, M. (Eds.), Existential phenomenological alternatives for psychology (pp. 48-71). New York: Plenum.
Dewey, J. (2021). Democracy and education: An introduction to the philosophy of education. Independently Published.
Lipman, M. (2012). Thinking in education (2nd ed.). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511840272 Valle, R.S. (Ed.). (2012). Existential-phenomenological perspectives in psychology: exploring the breadth of human experience. Springer. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 100 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |
||