پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شمارهها | 505 |
| تعداد مقالات | 3,919 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,129,648 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,973,546 |
آموزش مطلوب در نظام آموزشوپرورش رسمی از منظر آیتالله خامنهای | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 6، شماره 4، دی 1404، صفحه 142-123 اصل مقاله (3.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48310/riet.2025.18250.1347 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه موحدی پارسا* 1؛ علی همت بناری2 | ||
| 1گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه علوم تربیتی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در اغلب مراکز آموزش و پرورش رسمی، عمدتاً تمرکز بر آموزش به معنای «انتقال اطلاعات» است. چنین آموزشی جز انباشت اطلاعات و پر کردن حافظه، دستاوردی به همراه ندارد و منجربه خلاقیت و نوآوری در بعد علمی و تغییر رفتار در بعد تربیتی نمیگردد. از اینرو ضروری است هم مفهوم آموزش و هم نقش معلم به عنوان آموزشدهنده بازتعریف گردد. در نظام جمهوری اسلامی ایران، آموزش و پرورش جایگاهی ویژه دارد و چگونگی آن از دغدغههای اصلی رهبران آن به ویژه آیتالله خامنهای بوده است. ایشان به مناسبتهای مختلف، دیدگاه خود درباره مسائل آموزش و پرورش را مطرح کردهاند. یکی از محورهای مهم دیدگاههای ایشان، تعریف آموزش مطلوب و بیان نقش معلم در این زمینه است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به این موضوع پرداخته است. نتایج نشان میدهند که آموزش مطلوب در دیدگاه ایشان، از سه محور «آموزش علم»، «آموزش فکر» و «آموزش اخلاق» تشکیل شده است. لحاظ «آموزش فکر» و «آموزش اخلاق» در کنار «آموزش دانش» مبتنی بر فهم عمیق ایشان از منابع دینی و مستند به آیات و روایات است. ایشان ضمن اشاره به اهمیت آموزش دانش به عنوان اولین محور و تأکید بر دو عنصر مهم «لزوم هماهنگی آموزش دانش با علاقه و انگیزه شاگرد» و «مفید بودن محتوای دانش و گرهگشایی آن در زندگی متعلم»، اکتفای به این محور و حافظهمحوری در آن را عیب نظام آموزش و پرورش رسمی معرفی میکند. ایشان برای رفع این مشکل توجه و اهتمام به «آموزش فکر» که باعث خلاقیت و نوآوری است و منجربه حل مسائل و سازماندهی ذهن و فعالکننده مغز است را هم در ماهیت تعلیم، در معلم و در متعلم ضروری دانسته و بویژه بر آموزش فلسفه برای کودکان و عادت دادن آنان به فکر کردن از آغاز دوره کودکی تأکید میکند. همچنین ایشان در خصوص «آموزش اخلاق» به عنوان محور سوم آموزش مطلوب، ضمن اشاره به اهمیت و ضرورت آن، دانش بدون اخلاق و تزکیه را ابزاری برای فساد، انحطاط، گمراهی و سقوط بشر معرفی و برای آموزش آن، رفتار عملی معلم را عامل اصلی و آموزش اخلاق را عمدتاً به طور ضمنی و بدون نام بردن از اصطلاح «برنامه درسی پنهان» در این قالب میداند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| آموزش؛ معلم؛ آیتالله خامنهای؛ علم؛ فکر؛ اخلاق؛ آموزش و پرورش؛ نظام آموزشی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Desirable Education in the Formal Education System from the Perspective of Ayatollah Khamenei | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Movahedi Parsa1؛ Ali Hemat Banari2 | ||
| 1Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Al-Mustafa International University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In most centers of formal education, the focus is mainly on instruction in the sense of "information transmission." Such instruction yields no achievement other than the accumulation of information and filling the memory, and does not lead to creativity and innovation in the scientific dimension or behavioral change in the educational dimension. Therefore, it is essential that both the concept of instruction and the role of the teacher as an instructor be redefined. In the system of the Islamic Republic of Iran, education holds a special position, and its quality has been one of the main concerns of its leaders, especially Ayatollah Khamenei. On various occasions, he has raised his views regarding the issues of education. One of the important axes of his views is the definition of desirable education and the expression of the teacher's role in this regard. The present research has addressed this subject using a descriptive-analytical method. The results show that desirable education, in his view, is composed of three axes: "teaching science," "teaching thought," and "teaching ethics." The inclusion of "teaching thought" and "teaching ethics" alongside "teaching knowledge" is based on his deep understanding of religious sources and is substantiated by verses and narrations. While pointing to the importance of teaching knowledge as the first axis and emphasizing two important elements—"the necessity of coordinating the teaching of knowledge with the student's interest and motivation" and "the utility of the content of knowledge and its problem-solving nature in the learner's life"—he introduces the limitation to this axis and memory-centeredness within it as a flaw of the formal education system. To remedy this problem, he considers attention and dedication to "teaching thought," which causes creativity and innovation and leads to problem-solving and mental organization, and is a brain activator, as essential in the nature of education, in the teacher, and in the learner; he particularly emphasizes teaching philosophy to children and habituating them to thinking from the beginning of childhood. Furthermore, regarding "teaching ethics" as the third axis of desirable education, while noting its importance and necessity, he introduces knowledge without ethics and Tazkiyah as a tool for corruption, degeneration, deviation, and the fall of humanity, and regarding its instruction, he considers the practical behavior of the teacher as the main factor and views the teaching of ethics largely implicitly and within this mold, without naming the term "hidden curriculum." | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Instruction, Teacher, Ayatollah Khamenei, Science, Thought, Ethics, Education, Educational System | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهجالبلاغه.
ابری، لیلا (1402). تحولسازی در تعلیم و تربیت با نگاهی به اندیشههای امام خامنهای. در: هشتمین تهران: کنفرانس بینالمللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش.
احسانی، محمد (1403). نظام تربیتی از منظر آیتالله خامنهای. قم: نشر المصطفی.
الهیزاده، مریم؛ رحمانیان، زاهده (1397). بررسی و تحلیل آموزش مطلوب از دیدگاه اسلام. مطالعات علوم اسلامی انسانی، 4(15)، ص74-69.
بناری، علی همت (1396). برنامه درسی پنهان با نگاهی به دیدگاه اسلام. قم: نشر المصطفی.
بیات، رضا؛ خسروبیگی، حدیث (1402). تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه حضرت آیتالله خامنهای. در: بوشهر: اولین همایش بینالمللی معلمان برتر و مدارس پیشرو در هزاره سوم.
تمیمی آمدی، عبد الواحد (1410ق). غرر الحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی.
جمعی از نویسندگان (1389). رهیافتی به منظومه فکری حضرت امام خمینی و رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ و تربیت. قم: انتشارات جامعه المصطفی العالمیه.
حافظنیا، محمدرضا (1384). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
خامنهای، سید علی (11/2/1398). بیانات در دیدار با معلمان و فرهنگیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=42410
خامنهای، سید علی (11/6/1399). بیانات در ارتباط تصویری با رؤسا و مدیران آموزش و پرورش. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46388
خامنهای، سید علی (12/2/1386). بیانات در دیدار با معلمان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3380
خامنهای، سید علی (12/2/1387). بیانات در دیدار معلمان استان فارس. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3428
خامنهای، سید علی (12/2/1402). بیانات در دیدار با معلمان سراسر کشور. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=52723
خامنهای، سید علی (13/2/1395). بیانات در دیدار معلمان و فرهنگیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=32970
خامنهای، سید علی (14/7/1389). بیانات در دیدار نخبگان جوان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=10233
خامنهای، سید علی (15/2/1387). بیانات در دیدار جمعی از کارگران و معلمان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2943
خامنهای، سید علی (15/2/1389). بیانات در دیدار جمعی از معلمان سراسر کشور. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=9327
خامنهای، سید علی (17/2/1393). بیانات در دیدار با معلمان و فرهنگیان سراسر کشور. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26342
خامنهای، سید علی (17/2/1396). بیانات در دیدار با معلمان و فرهنگیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36431
خامنهای، سید علی (18/2/1392). بیانات در دیدار جمعی از فرهنگیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22515
خامنهای، سید علی (19/2/1397). بیانات در دانشگاه فرهنگیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39542
خامنهای، سید علی (2/7/1382). بیانات در دیدار با کارگزاران نظام. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3196
خامنهای، سید علی (20/7/1391). بیانات در دیدار معلمان و اساتید دانشگاههای خراسان شمالى. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21153
خامنهای، سید علی (26/4/1381). بیانات در دیدار جمعی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3130
خامنهای، سید علی (27/5/1378). بیانات در دیدار اقشار مردم در نیمه شعبان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3644
خامنهای، سید علی (29/4/1388). بیانات در سالروز عید سعید مبعث. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7435
دهخدا، علیاکبر (1377). لغتنامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1416ق). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق: صفوان عدنان داودی. دمشق: دارالقلم.
زارع، غلامرضا (1390)، بررسی و مطالعه دیدگاههای تربیتی مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای و کاربرد آن در برنامهریزی درسی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران.
سلیمانپور عمران، محبوبه (1401). رابطه نظام آراستگی فضای آموزشی و احساس تعلق به مدرسه. پژوهشهای یاددهی و یادگیری، 17(71)، ص1-17.
سیف، علیاکبر (1380). روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش). تهران: مؤسسه انتشارات آگاه، ویراست پنجم.
شریعتمداری، علی (1374). رسالت تربیتی و علمی مرکز آموزشی. تهران: سمت.
طاهریزاده، مریم؛ عزتپور، مهدیه (1399). اصول و روشهای تربیتی و اخلاق اسلامی از منظر آیتالله خامنهای. در: تهران: هفتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران.
طیبی، مسلم (1402). الگوی تفکر از منظر آیتالله خامنهای. قم: نشر معارف.
فاریابی، مهدی؛ کمالی، نقی؛ داودی، رسول (1399). اثربخشی سند تحول در سطح مدرسه از منظر بومی در مدل مدرسه محوری. اندیشههای نوین تربیتی، 16(4)، ص153-186.
فرقانی، محمود (1396). ویژگیهای آموزش و پرورش مطلوب قرن 21 بر مبنای مفروضات فلسفی نظریههای پایدارگرایی و پیشرفتگرایی. پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه پیام نور.
معین، محمد (1385). فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ سیوسوم.
ملکی، حسن (1403). درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت در بیانات حضرت آیتالله العظمی خامنهای. انتشارات انقلاب اسلامی.
میرمرادی، سیده سمیه (1397). راهکارهای طراحی طبیعت محور فضاهای آموزشی دوره ابتدایی برای تحقق اهداف برنامه درسی ملی. پژوهش در برنامهریزی درسی، 15(29)، ص109-131.
نامداری پژمان، مهدی (1403). مدرسه تراز از منظر اسناد تحولی نظام تعلیم وتربیت: در جستجوی الگوی مطلوب. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 12(25)، ص35-5.
نقیبزاده، میرعبدالحسین (1384). فلسفه آموزش و پرورش. تهران: نشر قلم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 129 |
||