
تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 482 |
تعداد مقالات | 3,753 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,424,136 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,551,250 |
مدل فرایندی آموزش مسئولیتپذیری به کودکان در منابع اسلامی | ||
پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.48310/riet.2025.19357.1426 | ||
نویسندگان | ||
رضا ابراهیمی نیا* 1؛ سید محمد رضا موسوی نسب2؛ حسن نجفی3 | ||
1موسسه آموزش و پژوهشی امام خمینی | ||
2موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ||
3دانشگاه فرهنگیان | ||
چکیده | ||
مسئولیتپذیری، مؤلفهای کلیدی در تربیت اخلاقی، برای پرورش انسانهایی متعهد و وظیفهشناس در ابعاد فردی، اجتماعی و اعتقادی، بهویژه در دوره ابتدایی اول، حیاتی است. این پژوهش با هدف طراحی مدل فرایندی آموزش مسئولیتپذیری به دانشآموزان این دوره بر اساس منابع اسلامی انجام شد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی استقرائی بوده و دادهها از منابع اسلامی گردآوری شدند. مراحل شامل خوانش اولیه، کدگذاری باز، شناسایی مضمونهای پایه و سازماندهنده، روایییابی و تفسیر نهایی بود. یافتهها در سه گام ارائه شدند: 1) زمینههای دستیابی شامل زمینههای شناختی (شناخت خدا، خود، دیگران، حق و باطل)، گرایشی (انگیزه، عزتنفس، اعتمادبهنفس، حس مراقبت) و رفتاری (عزم، وفای به عهد، صداقت، انصاف، غیرت)؛ 2) مؤلفههای فرایندی شامل وظیفهشناسی، پاسخگویی، خیرخواهی، عاقبتاندیشی، اقدام جهادی، نگاه خوشبینانه، تعهد دینی، عمل بههنگام، خودجوشی و احساس کارآمدی؛ 3) دستاوردها شامل رشد درونی (رشد فردی: توانمندی درک نتایج اعمال، هدفمندی، انعطافپذیری، مدیریت احساسات، ابتکار عمل، بردباری، مهارتهای رهبری و کار تیمی، انضباط شخصی، مقبولیت اجتماعی، دوراندیشی، ایمان مخلصانه، خودکارآمدی؛ رشد اجتماعی: رضایتمندی اجتماعی، امید به زندگی، سازگاری با محیط، اعتمادسازی، پیشبرد اهداف جامعه، ایجاد ارزشهای اجتماعی، خدمت به مردم، احترام به قوانین، دفاع از حقوق مردم، رفع نیازهای حقیقی؛ رشد معنوی: توسل، توکل) و رشد بیرونی (همدلی، همکاری و امید، الگو شدن، اتقان در عمل). این مدل، چارچوبی تلفیقی برای برنامهریزان درسی، معلمان، والدین و مراکز تربیتی فراهم میکند تا نسلی مسئول و اثرگذار پرورش یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
آموزش مسئولیت پذیری؛ دوره ابتدایی اول؛ مدل فرآیندی؛ - | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A process model for teaching responsibility to children in Islamic sources | ||
نویسندگان [English] | ||
Reza Ebrahiminia1؛ Seyyed Mohammad Reza Mousavi Nasab2؛ hasan najafe3 | ||
1Imam Khomeini Education and Research Institute | ||
2Imam Khomeini Educational and Research Institute | ||
3Farhangian University | ||
چکیده [English] | ||
Abstract Responsibility, as a central element of moral education, plays a crucial role in shaping committed and dutiful individuals across personal, social, and spiritual domains, especially during the early primary school years. This study sought to design a process model for teaching responsibility to students at this stage, drawing on Islamic sources. The research employed an inductive qualitative content analysis method, with data collected and categorized through initial reading, open coding, theme identification, validation, and final interpretation. The proposed model consists of three steps. First, the foundations of achievement cover cognitive aspects (knowledge of God, self, and others, and distinguishing truth from falsehood), attitudinal aspects (motivation, self-esteem, self-confidence, and care), and behavioral aspects (determination, honesty, fairness, promise-keeping, and zeal). Second, process components emphasize duty-awareness, accountability, benevolence, foresight, optimism, religious commitment, timely action, initiative, and a sense of efficacy. Finally, outcomes highlight internal growth (personal, social, and spiritual development, including discipline, teamwork, adaptability, trust-building, and reliance on God) and external growth (empathy, cooperation, role-modeling, and precision in actions).This model offers an integrated framework for curriculum planners, teachers, parents, and educational institutions to cultivate responsible and influential future generations. Keywords: Teaching Responsibility, Early Primary School Students, Process Model. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Responsibility education, first grade, process model،- ،- | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |