پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 388 |
| تعداد مقالات | 3,000 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,266,370 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,656,392 |
بررسی کارکرد و نقش تربیتی و هدایتگری معلم از منظر قرآن | ||
| مطالعات آموزشی و آموزشگاهی | ||
| دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 25، اسفند 1399، صفحه 335-361 اصل مقاله (1.49 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| سیدامین اله دادگر* 1؛ سیدمحمدرضا امام2؛ سیدعلی پورمنوچهری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری الهیات، واحد تهران‌مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه الهیات، دانشکدة علوم انسانی، واحد تهران‌مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3استادیار، گروه الهیات، دانشکدة علوم انسانی، واحد تهران‌مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 30 خرداد 1399، تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1399، تاریخ پذیرش: 08 دی 1399 | ||
| چکیده | ||
| معلم یکی از ارکان مهم نظام آموزش و پرورش است و نقشی ماندگار و وظایفی اثرگذار در فرایند تعلیم و تربیت دارد. یکی از مهم‌ترین آنان، هدایتگری معلم است. تلقی از نقش معلم در دنیای مدرن با دو رویکرد «معلم به مثابه انتقال‌دهندة دانش» و «معلم به مثابه فروشندة دانش» است. در اندیشة اسلامی، «انگارة معلم به مثابه فروشنده» تأیید نمی‌شود و در منطق قرآن هر نعمتی، مسئولیتی را به همراه دارند. علم، قدرت و امکانات، به همراه مسئولیت و تکالیف است و علم مقوله‌ای مقدس و مانند نور دانسته شده و به همین دلیل دیدگاهِ «معلم به مثابه فروشندة دانش» مردود است؛ اما انگارة دوم که معلم را «به مثابه انتقال‌دهندة دانش» دانسته نیز به طور مطلق تأیید نمی‌شود، زیرا در تعلیم و تربیت اسلامی، معلمی شغل انبیا است و از معلم به مثابه مربی، الگو و اسوه یاد شده است که علاوه بر تعلیم، در هدایت و تربیت متربیان نیز نقشی فعال و مؤثر دارد. براساس دیدگاه تعلیم و تربیت اسلامی هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا معلم علاوه بر انتقال مفاهیم و محتواهای آموزشی، هدایتگر و هادی هم هست؟ پاسخ به این پرسش همراه با این فرضیه که معلم هادی است، در نظر گرفته شد و برای اثبات فرضیة مزبور به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌شود. مهم‌ترین نتیجة بحث حاضر که با روش کیفی و توصیفی- تحلیلی انجام گرفت، آن است که براساس دلالت آیات، معلم نقش هدایتگری دارد. از این رو، جایگاه و کارکرد معلم در تربیت متربیان انکارناپذیر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزش؛ تربیت؛ راه‌یافتگی؛ معلم؛ هدایتگری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Educational and Guiding Duty and Role of the Teacher from the Quraʼn's Point of View | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Aminollah Dadgar1؛ Seyed Mohamad Reza Emam2؛ Seyed Ali Poormanouchehri3 | ||
| 1Ph.D. Student in Islamic Theology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Teacher is one of the important elements of the educational system and has a persistent role and effective duty in the process of education. The guiding role of the teacher is one of the most important ones among them. In the modern world, the role of the teacher is comprehended within two approaches of "teacher as the transmitter of knowledge" and "teacher as the seller of knowledge". In Islamic thought, the idea of "teacher as the seller of knowledge" is not accepted since according to Quraʼn, every God-given blessing brings a responsibility and knowledge power are among those blessings which bring about responsibility and duty. Knowledge is sacred and known as "light", therefore, the idea of "teacher as the seller of knowledge" is refused. The second idea which considers teacher as "the transmitter of knowledge" is not accepted entirely, since according to Islamic education, being teacher is the occupation of prophets and the teacher is considered as an educator and role model who have an active and effective role in guiding and educating the students in addition to imparting knowledge to them. The main purpose of this research is to answer the question -based on Islamic education- that whether the teacher is also a guiding agent -in addition to his/her role in imparting concepts and contents? By supposing the answer as positive, some verses of the holy Quraʼn have been cited to prove this answer. The result of the discussion -which has been done using qualitative and descriptive-analytical method-, is that the teacher has a guiding role and duty in educating students which cannot be dismissed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Education, Guidance, Instruction, Teacher | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم ابن فارس، احمد (1430 هـ ق). معجم مقاییس اللغه. قاهره: المکتبه الاسلامیه. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 هـ ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر- دار الصادر. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله بن علی (1404 هـ ق). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی. اسدى کاظمی، جواد بن سعد (بی‌تا). مسالک الأفهام إلى آیات الأحکام. (نرم‌افزار جامع اهل البیت2) اعرافی، علیرضا (1394).فقه تربیتی 1. تحقیق و نگارش: سیدنقی موسوی، قم: مؤسسة اشراق و عرفان. اعرافی، علیرضا (1394). فقه تربیتی 2. تحقیق و نگارش: سیدنقی موسوی. قم: مؤسسة اشراق و عرفان. اعرافی، علیرضا (1394). فقه تربیتی 3. تحقیق و نگارش: سیدعنایت اله کاظمی. قم: مؤسسة اشراق و عرفان. اعرافی، علیرضا (1399). فقه تربیتی 30. تحقیق و نگارش: سید عنایت‌اله کاظمی. قم: مؤسسة اشراق و عرفان. آلوسی، سیدمحمود (1415 هـ ق). تفسیر روح‌المعانى. بیروت: دار الکتب العلمیه. انوری، حسن (1382). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن. جوهری، اسماعیل بن حماد (1410 هـ ق). الصحاح- تاج اللغه و صحاح العربیه. بیروت: دارالعلم للملایین. حسینی زبیدی، محمدمرتضی (1420 هـ ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. دهخدا، علی‌اکبر (1372). لغتنامه. ج 4. تهران: دانشگاه تهران. راغب، حسین بن محمد (1412 هـ ق). مفردات الفاظ القرآن. لبنان – سوریه: دار العلم- الدار الشامیه. زمخشری، محمد (1407 هـ ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چاپ سوم، بیروت: دارالکتب العربی. سجادی، سیدجعفر (1373). فرهنگ معارف اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. سجادی، سیدجعفر (1379). فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا. تهران: وزرات فرهنگ و ارشاد. سیف، علی‌اکبر (1384). روانشناسی پرورشی. تهران: نشر آگاه. سیفى مازندرانی، على اکبر (1415 هـ ق). دلیل تحریر الوسیله. قم: دفتر انتشارات اسلامی. شبر، سیدعبدالله (1407 هـ ق). الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین. کویت: مکتبه الالفین. شلبی، احمد (1387). تاریخ آموزش در اسلام. ترجمه محمدحسین ساکت، تهران: نشر نگاه معاصر. شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1413 هـ ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعة مدرسین. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم قوام شیرازی (1981م). الحکمه المتعالیه. بیروت: دار احیاء التراث. طباطبایی، سید محمدحسین (1417 هـ ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طریحی، فخرالدین (1416 هـ ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی. فاضل هندی، متقی بن حسام الدین (1409 هـ ق). کنز العمال فی سنن و الاقوال و الافعال. چاپ اول، بیروت: مؤسسه الرساله. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410 هـ ق). کتاب العین. چاپ دوم، قم: نشر هجرت. کلینی، محمد بن یعقوب (1407 هـ ق). الکافی. چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه. موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی (1409). مواهب الرحمان. چاپ دوم، بیروت: مؤسسه اهل البیت. میرداماد، محمدباقر (1367). القبسات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. یزدی، محمد (1415). فقه القرآن. چاپ اول، قم: موسسه اسماعیلیان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 968 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 941 |
||