پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 390 |
| تعداد مقالات | 3,002 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,275,439 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,668,166 |
بررسی توصیفی کتب قرآن و هدیه‌های آسمان دوره ابتدایی از منظر آموزش آموزههای دینی | ||
| پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 3، دوره 5، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 47-66 اصل مقاله (3.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/riet.2024.15733.1227 | ||
| نویسنده | ||
| صدیقه کاظمی* | ||
| گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران. ایران | ||
| تاریخ دریافت: 14 بهمن 1402، تاریخ بازنگری: 17 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 24 اسفند 1402 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر بررسی توصیفی کتب آموزش قرآن و هدیه‌های آسمانی دوره دبستان، پایه اول تا ششم از منظر میزان توجه به تعلیم آموزههای دینی بود. روش پژوهش، از نوع تحلیل محتوای کمّی- توصیفی بوده و جامعه آماری کلیه کتب آموزش قرآن و هدیه‌های آسمانی دوره دبستان بود که در سال تحصیلی 1402-1401 در برنامه درسی مدارس تدریس می‌شدند. در همین راستا، 21 عنوان کتاب، 289 درس، 1869 صفحه و 979 تصویر به صورت سر‌‌شماری، مورد تحلیل قرار گرفت. واحد زمینه در این مطالعه تحلیلی، صفحه و واحد ثبت، تصویر و مضمون بود. فرایند کدگذاری به شیوه قیاسی و براساس مولفه‌های آموزههای دینی (آموزههای اعتقادی، اخلاقی- ارزشی، مناسکی- عملی/ عبادی، عاطفی) انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد، از مجموع 5169 فراوانی مشاهده شده در مضمون و تصویر، مولفه آموزههای اعتقادی با 1720 مضمون و 130 تصویر(1850 مورد، 79/35 درصد) بالاترین فراوانی و پس از آن با اختلاف ناچیز، آموزههای مناسکی- عملی/ عبادی با 1406 مضمون و 394 تصویر(1800 مورد، 82/34 درصد) قرار دارد. مولفه ارزش‌های اخلاقی- ارزشی با 1324 مضمون و 1599 تصویر (1483مورد، 69/28 درصد) و آموزههای عاطفی با 34 مضمون و 2 تصویر (36 مورد، 69/0 درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در نتیجه آموزههای اعتقادی و مناسکی- عملی بیشترین فراوانی و مولفه آموزههای عاطفی کمترین فراوانی را دارند و اغلب آموزش‌ها متن‌محور هستند. بنابراین پیشنهاد می‌شود که براساس نیازهای دانش‌آموزان این دوره، آموزههای عاطفی و استفاده بیشتر از قابلیت‌های تصویر در کتب قرآن و هدیه‌های آسمان مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کتاب آموزش قرآن؛ کتاب هدیه‌های آسمانی؛ مقطع دبستان؛ آموزههای دینی؛ تعلیم و تربیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Descriptive Study of the Books of the Qur’an Education and Hedyehāye Āsemāni in the Elementary School from the View of Teaching Religious Lessons | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sedighe Kazemi | ||
| Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of the present research is the descriptive study of the books of the Qur’an education and Hedyehāye Āsemāni in the 1st to the 6th grade of elementary school with respect to their consideration to teaching religious lessons. The research method was the analysis of quantitative-descriptive content and the statistical population consisted of all books taught for the Qur’an Education and Hedyehāye Āsemāni in the elementary school in 2022-2023. In this regard, 21 books, 289 lessons, 1869 pages, and 979 pictures were analyzed by survey method. The field unit in this analysis was page and the registration units were pictures and content. The coding procedure was conducted by comparative method based on components of religious lessons (belief, moral-value, ritual-practical/prayer, emotional0. The results showed that from among 5169 observed frequencies, the component of belief with 1720 content and 130 pictures (1850 cases, 35/79%) had the highest frequency. Then, with a trivial difference, there were ritual-practical/prayer lessons with 1406 content and 394 pictures (1800 cases, 28/69%) and then emotional lessons with 34 content and 2 pictures (36 cases, 0/69%). As a result, belief and ritual-practical instruction had the highest frequency and emotional instruction had the lowest frequency and the education was mostly content-centered. Therefore, it is suggested that based on the needs of students at this stage, the experts pay more consideration to the emotional instruction and more usage of pictorial potentials in books of the Qur’an Education and Heyehāye Āsemāni. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Educational, Qur’an Education, Hedyehāye Āsemāni, Elementary School, Religious Instruction, Teaching and Upbringing | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیم‌زاده، عیسی (1383). فلسفه تربیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
اسماعیلی مبارکه، محمد (1395). جذاب‌سازی کلاس‌های دینی کودکان و نوجوانان. قم: ذکری.
اعتصامی، محمدمهدی؛ راصد، سعید (1390). مبانی و روش تدریس تعلیم و تربیت دینی در دوره ابتدایی. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش، 1391.
جعفری‌فر، زهره؛ نقی‌زاده، زهرا (1396). شناسایی و تحلیل خلأهای موجود در پژوهش‌های انجام شده در زمینه آموزش قرآن. پژوهش‌های میان رشته‌ای قرآن کریم، 8(2)، ص47-70.
خسروی مراد، لیلا؛ کاظمی، نجمه (1400). تحلیل تطبیقی جایگاه آموزش عمومی قرآن در نظام آموزشی معاصر (با تاکید بر دوره ابتدایی). پژوهش‌های میان رشته‌ای قرآن کریم،12(1)، ص85 -98 .
ساجدی، ابوالفضل (1386). ابزارها و روش‌های آسیب‌زا در تعلیم و تربیت دینی دانش‌آموزان. کتاب نقد، شماره 42، ص4-32. ساروخانی، باقر (1385). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، ج2.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1390.
ظهرابی اصل، مهران؛ دولت دوست، حسین (1400). بررسی پیام‌های قرآنی کتب آموزش قرآن ابتدایی براساس ساحت‌های شش‌گانه تربیت. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، شماره 30، ص117-132.
علم‌خواه، مهدی؛ فقیهی، علیرضا؛ رحیمی، عبداله؛ ناطقی، فائزه (1400). بررسی وضعیت آموزش قرآن دوره ابتدایی و ارائه الگوی مطلوب. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 51، ص191-212.
قاسمی، حسین؛ کاظمی، محمود (1393). تحلیل محتوای کتاب درسی هدیه‌های آسمان پایۀ ششم ابتدایی و میزان انطباق آن با مبانی قرآنی و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش. نوآوری‌های آموزشی، 13(4)، ص116-100.
کریپندورف، کلوس (1383). تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی. ترجمۀ هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی، چاپ هفتم.
گرامی، ناصر؛ پورجم علویجه، محسن؛ قندهاری علویجه، امیرحسین (1395). تحلیل محتوای کتاب‌های هدیه‌های آسمان دوره ابتدایی از لحاظ میزان توجه به مولفه وحدت اسلامی. در: شیراز: کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم.
هولستی، ال.آ. (1380). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمۀ نادر سالارزاده امیری. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ دوم.
Barnes, L.P. (2022). The commission on religious education, worldviews and the future of religious education. British Journal of Educational Studies, 70(1), p. 87-102.
Goldburg, P. (2008). Teaching religion in Australian schools. Numen, 55(2/3), p. 241–271.
Grajczonek, J. (2013). The early year’s religion program placing the emphasis on HOW young children learn. Religious Education Journal of Australia, 29(2), p. 3–8.
Huth, K., Brown, R. & Usher, W. (2021). The use of story to teach religious education in the early years of primary school: a systematic review of the literature. J. religious. educ., 69, p. 253–272.
Hyde, B. (2010). Godly play nourishing children’s spirituality: A Case Study. Religious Education, 105(5), p. 504–518.
Idoko, P.E. (2023). Islamic Religious Education Textbooks in a Pluralist Nigeria. Religions, 14(1), p.42.
Izgar, G. (2019). A Study of Religious Education Course Books in Terms of Values Education: The Case of Turkey. Journal of Education and e-Learning Research, 6. p.10-16.
Japelj, B. & Cankar, G. (2022). Textbooks and Students’ Knowledge. Center for Educational Policy Studies Journal, 12, p. 29-65.
Johansson, M. (2003). Textbooks in mathematics education: A study of textbooks as the potentially implemented curriculum. Luleå University of Technology.
Oates, T. (2014). Why textbooks count. University of Cambridge, Local Examinations Syndicate.
Salter, E. (2021). A critical reflection on the Commission on Religious Education’s proposed National Entitlement to Religion and Worldviews. England and Wales Journal, 69(1), p. 311–327.
Unstad, L. & Fjørtoft, H. (2021). Texts, readers, and positions: Developing a conceptual tool for teaching disciplinary reading in religious education. Learning and Instruction, 73(1), p. 10. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 28 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 28 |
||