تعداد نشریات | 24 |
تعداد شمارهها | 416 |
تعداد مقالات | 3,176 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,538,766 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,889,138 |
نقش تعاملی سرمایۀ روانشناختی و هویت سازمانی بر رفتار شهروندی و پاسخگویی سازمانی کارکنان آموزشی | ||
مطالعات آموزشی و آموزشگاهی | ||
مقاله 7، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 12، فروردین 1394، صفحه 9-32 اصل مقاله (6.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مسعود خادم حسینی1؛ میرمحمد سید عباس زاده1؛ شیوا ملکی* 1؛ ابوالفضل قاسم زاده2 | ||
1دانشگاه ارومیه | ||
2دانشیار مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
تاریخ دریافت: 27 مرداد 1394، تاریخ بازنگری: 21 خرداد 1397، تاریخ پذیرش: 15 آبان 1395 | ||
چکیده | ||
نگارندگانِ پژوهش حاضر کوشیدهاند تا رفتار شهروندیِ سازمانی را پیشبینی کنند و روابط حاکم بر آن را تعیین کنند و از طریق سرمایۀ روانشناختی، میزان پاسخگویی رفتار شهروندی را بسنجند. در این پژوهش به نقش تعدیلکنندۀ هویت سازمانی نیز توجه شده است. این تحقیق با روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ کارکنان آموزشوپرورش شهر ارومیه (255 نفر) است که طبق جدول مورگان 180 نفر از آنان بهصورت تصادفی بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامههای استاندارد سرمایۀ روانشناختی لوتانز و همکاران، هویت سازمانی مائل و اشفرس، رفتار شهروندی پوداسکف و همکاران، پاسخگویی سازمانی هاچوارتر و همکاران جمعآوری شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانۀ تعدیلکننده استفاده شد که برای رسیدن به این منظور، نرمافزار آماری SPSS به کار رفت. نتایجْ حاکیاز معنیداربودنِ روابطْ بین متغیرهای پژوهش بود. همچنین نقش تعاملی سرمایۀ روانشناختی و هویت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزشوپرورش تأئید شد، به این صورت که برای کارکنان با سرمایه روانشناختی بالا، افزایش هویت سازمانی با افزایش رفتارِ شهروندی سازمانی همراه بود؛ درعینحال، اثر تعاملی سرمایۀ روانشناختی و هویت سازمانی بر روی پاسخگویی معنیدار نیست. این نتایج بر ضرورت افزایش هویتیابی کارکنان با سازمان، توسعۀ سرمایۀ روانشناختی آنان و بازشناسی نقش این متغیرها بر پیامدهای شغلی تأکید دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
سرمایۀ روانشناختی؛ هویت سازمانی؛ رفتار شهروندی سازمانی؛ پاسخگویی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Interactive Role of Psychological Capital and Organizational Identity on Organizational Citizenship Behavior and Accountability of Education Staff | ||
نویسندگان [English] | ||
masood khadem hosyni1؛ mirmohammad seyyed abbaszadeh1؛ shiva maleki1؛ Abolfazl Ghasemzadeh2 | ||
2Associate Professor in Educational Administration, Department of Education, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran, Tel: +98 912 2883324, Email:ghasemzadee@yahoo.com, Adress: Kilometere 35, Tabriz/Azarshahr Road Tabriz, | ||
چکیده [English] | ||
The current study was done aiming at the survey of the relationship and prediction of organizational citizenship behavior and accountability through the psychological capital with regard to role of moderator variable of organizational identity.The research method was descriptive correlation. The research population consisted was 225, all education staff, whom wee chosen 180 people according to Morgan randommly-stratified. The data were gathered through Lutthans et al. (2007) standard questionnaires of psychological capital, Mael and Ashforth (1992) organizational identity, Podsakoff et al. (2000) organizational citizenship, Hochwarter et al. (2005) accountability. For data analysis was used the Pearson correlation coefficient and multiple modereated regression throuth SPSS statistical software. The research findings demonstrated a meaningful relationship between the variables. The interactive role of psychological capital and organizational identity on organizational citizenship behavior in education staff was approved. For the staffs with psychological capital, increasing organizational identity encompasses enhancing organizational citizenship behavior. But, the interactive role of psychological capital and organizational identity on accountability was not confirmed. The results put emphasis on the necessity of increase employees' identification with the organization, their psychological capital development and recognize the role of these variables on the consequences of job. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Psychological Capital, organizational identity, Organizational citizenship behavior, Accountability | ||
مراجع | ||
اللهیاری، محبوبه؛ حمیدی، مهرزاد؛ همتینژاد، مهرعلی و اللهیاری، فاطمه (1390). رابطة هویت سازمانی و عوامل اجتماعی-جمعیت شناختی با رفتار شهروندی سازمانی در ورزش. فصلنامۀ پژوهشدرعلومورزشی. شمارۀ 9: 95-112. الوانی، سیدمهدی؛ احمدی، کیومرث (1392). مفهوم پاسخ گویی اجتماعی سازمانی و ضرورت تبیین مولفه های آن در سازمان های دولتی ایران. فصلنامۀ مدیریتسازمانهایدولتی. سال 1. شمارۀ 3: 7-16. امیرخانی طیبه؛ آغاز، عسل (1390). تأثیر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی بر هویت سازمانی آنان (مورد مطالعه: دانشگاههای تهران، علامه طباطبائی، تربیت مدرس در تهران). دانشور رفتار. سال هجدهم، دورۀ جدید، شمارۀ 50: 245-262. بهادری خسروشاهی، جعفر؛ هاشمی نصرتآبادی، تورج؛ بیرامی، منصور (1391). رابطه سرمایه روانشناختی و ویژگیهای شخصیتی با رضایت شغلی در کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تبریز. دوماهنامۀپژوهنده. شمارۀ 6: 312-318. بهاریفر، علی؛ جواهری کامل، مهدی؛ احمدی، سیدعلیاکبر (1390). رفتار اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی: تأثیر ارزشهای اخلاقی، عدالت و تعهد سازمانی. فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. دورۀ 1. شمارۀ 1: 23-42. حسنى، محمد؛ قاسمزاده، ابوالفضل؛ شیرازى، رحیم (1393). نقش تعاملی هویت سازمانی و هویت تیمی بر رضایت شغلی و رفتارهای فرانقش. فصلنامۀمطالعاتمدیریتانتظامی. سال 9. شمارۀ 2: 287-304. حسینپور، داود؛ علیزاده، حسین (1391). تأثیر سرمایۀ روانشناختی بر پذیرش دورکاری. فصلنامۀمطالعاتمدیریت (بهبودوتحول). شمارۀ 69: 95-119. حضوری، محمدجواد؛ صالحی، علی؛ داناییفرد، حسن و نجاری، رضا (1392). طراحی مدل ارتقاء سرمایه روان شناختی در سازمانهای دولتی ایران: تبیین نقش کارکردهای مدیریت منابع انسانی. فصلنامۀ پژوهشهایمدیریتدرایران. ش 3: 1-27. حقیقتیان، منصور؛ هاشمیانفر، سیدعلی و مرادی، گلمراد (1392). بررسی تأثیر جامعهپذیری سازمانی بر مسئولیت اجتماعی کارکنان (مورد مطالعه شرکت نفت کرمانشاه). جامعهشناسی کاربردی. سال 24. شمارۀ 4: 71-96. رفیعزاده بقرآباد،علاءالدین و منوریان، عباس (1388).بررسی عوامل مؤثر بر پاسخگویی به ذینفعان (مطالعۀ موردی). تدبیر. شمارۀ 21: 64-68. زینآبادی، حسنرضا؛ بهرنگی، محمدرضا؛ نوهابراهیم، عبدالرحیم و فرزاد، ولیالله (1387). رفتار شهروندی سازمانی معلمان، تحلیلی بر ماهیت، روششناسی پژوهش. پیشایندهاوپسایندها، فصلنامۀنوآوریهایآموزشی، سال 7. شمارۀ 28: 75-110. شریفی، ناهید و شاهطالبی، بدری (1394). مدلیابی معادلات ساختاری روابط بین سرمایۀ روانشناختی با تعهد سازمانی و ادراک از عملکرد شغلی. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال 15. شمارۀ 59: 121-150. فرخنژاد، خدانظر؛ سلیمی، قاسم و فدائیان، بهرام (1390). رفتارشهروندیسازمانی: تاملیبررابطهوجدانکاری،سازش پذیریبارفتارکاریمخرّب. فصلنامۀ مشاورۀ شغلی و سازمانی. دورۀ 3. شمارۀ 7: 76-96. قاسمزاده، ابوالفضل؛ حسنی، محمد و زوار، تقی (1392). برازش روابط علیـ ساختاری ویژگیهای شخصیتی با استرس و رفتار شهروندی سازمانی با توجه به اثرات میانجی رفتار پاسخگویی فردی. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی. سال 3. شمارۀ 9: 79-94. قاسمزاده علیشاهی، ابوالفضل؛ حیدریزاده، زهرا؛ موسوی، عطیه؛ حسنی، محمد (1394). نقش تعاملی سرمایۀ روان شناختی و سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی و آموزش اثربخش اعضای هیئت علمی. گامهایتوسعهدرآموزشپزشکی. دورۀ 12. شمارۀ 2: 315-324. قاسمزاده، ابوالفضل؛ ملکی، شیوا و بروکی میلان، شعبان (1393). نقش میانجی هویت سازمانی در رابطۀ بین اخلاق حرفهای با رفتار شهروندی سازمانی و رفتار انحرافی کار. مجلۀاخلاقوتاریخپزشکی. دورۀ 7، شمارۀ ٤: 66-79. قاسمزاده، ابوالفضل؛ ملکی، شیوا و حبیبی، حمدالله (1393). نقش هویت تیمی و هویت سازمانی بر عملکرد شغلی و مسئولیت اجتماعی. مدیریت سازمانهای دولتی. سال 2. شمارۀ 8: 95-111. قلیپور، آرین و امیری، بهنام (1388). تأثیر فناوری اطلاعات بر رفتار سازمانی: بررسی چالشهای هویتی در تیمهای مجازی و تأثیر آن بر رفتار اعضای تیم.نشریۀمدیریتفناوریاطلاعات. شمارۀ 2: 103-118. محمدزاده، زهرا؛ رحمانسرشت، حسین و کوشازاده، سیدعلی (1392). اثر اعتماد شناختی و عاطفی به رهبر بر هویت سازمانی: نقش میانجی اعتماد به سازمان. فصلنامۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. شمارۀ 3: 1-20. مشبکی، اصغر و خلیلی شجاعی، وهاب (1389). بررسی رابطۀ فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی سازمانها (CSR) (وزارت نیرو به عنوان مورد). جامعهشناسیکاربردی. سال 21. شمارۀ 4 (پیاپی 40): 37-56. معمارزاده، غلامرضا؛ ختائی، محمدرضا و عباسزادۀ مینق، شهلا (1391). رابطه بین مؤلفه های سرمایه روانشناختی و تعهد سازمانی کارکنان اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی. فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت. ویژهنامۀ شمارۀ 96: 1-10. نادی، محمدعلی و الصفی، مریمالسادات (1392). نقش واسطهای ابعاد ازخودبیگانگی شغلی در رابطۀ بین تناسب فردـسازمان و رفتار شهروندی سازمانی. فصلنامۀ روانشناسی معاصر. دورۀ 8. شمارۀ 2: 81-94. هاشمی نصرتآباد، تورج؛ باباپور، خیرالدین؛ بهادری، جلیل و خسروشاهی، جعفر (1391). نقش سرمایه روانشناختی در بهزیستی روانی با توجه به اثرات تعدیلی سرمایه اجتماعی. پژوهشهایروانشناسیاجتماعی. دورۀ 1. شمارۀ 4: 123-144. هویدا، رضا؛ مختاری، حجتالله و فروهر، محمد (1391). رابطۀ مؤلفههای سرمایۀ روانشناختی و مؤلفههای تعهد سازمانی. مجلۀ پژوهشهایعلومشناختیورفتاری. سال 2. شمارۀ 2 (پیاپی 3): 43-56.
Avey, J., B.; Luthans, F.; Ronda S. M. & Palmer N. F. (2010). Impact of Positive Psychological Capital on Employee Well-being over Time. Journal of Occupational Health Psychology. Vol. 15(1): 17-28.
Avey, J. B.; Wernsing, T. S. & Luthans, F. (2008). Can Positive Employees Help Positive Organizational Change? Impact of Psychological Capital and Emotions on Relevant Attitudes and Behaviours. The Journal of Applied Behavioural Science. Vol. 44: 48-70.
Bellou, V.; Chitiris, L. & Bellou, A. (2005). The Impact of Organizational Identification and Self-Esteem on Organizational Citizenship Behavior: The Case of Greek Public Hospitals. Operational Research. An International Journal.Vol. 5 (2): 305-318.
Bell, S. J. & Menguc, B. (2002). The Employee-Organization Relationship, Organizational Citizenship Behaviors, and Superior Service Quality. Journal of Retailing. Vol. 78: 131-146.
Bergami, M & Bagozzi, R. P. (2000). Self-categorization, Affective Commitment and Group self Esteem as Distinct Aspects of Social Identity in the Organization. Journal of Social Psychology. Vol. 39: 555.577.
Breaux, D. M.; Perrewe, P. L.; Hall, A. T.; Frink, D. D. & Hachwarter, W. A. (2008). Time to try a little tenderness? The detrimental effects of accountability when coupled with abusive supervision. Journal of Leadership & organizational studies. Vol. 15: 111-122.
Chiaburu , D. & Byrne, Z. (2009). Predicting OCB role definitions: Exchange with the organization & psychological attachment. J Bus Psychol. Vol. 24: 201-214.
Cole, M. S. & Bruch, H. (2006). Organizational identity strength, identification, and commitment and their relationships to turnover intention: Does organizational hierarchy matter?. Journal of Organizational Behavior. Vol. 27: 585-605.
DeConinck, J. (2011). "The effects of ethical climate on organizational identification, supervisory trust, and turnover among salespeople", Journal of Business Research, 64, 617-24.
Frink, D. D.; Hall., A. T.; Perryman, A. A.; Ranft, A. L.; Hachwarter, W. A. & Ferris, G. R. (2008). A Meso-level Theory of Accountability in Organizations. Research in Personnel and Human Resources Management. Vol. 27: 177-245.
Ghasemzade, A.; Seyd Abbaszade, M. M. & Hassani, M. (2010). Accountability in Educational Systems: An Examination of Antecedent and Consequences. Proceedings of the IADIS International Conference E-Learning (pp. 333-337). Freiberg. Germany.
Hall, A. T.; Royle, M. T.; Brymer, R. A.; Perrewe, P. L.; Ferris, G. R. & Hachwarter, W. A. (2006). Relationship between Felt Accountability as a Stressor and Strain Reactions: The Neutralizing Role of Autonomy across two Studies. Journal of Occupational Health Psychology. Vol. 11: 87-99.
Hall, A. T.; Zinko, R.; Perryman, A. A. & Ferris, G. R. (2009). Organizational Citizenship Behavior: Mediators in the Relationship between Accountability and Job Performance and Satisfaction. Journal of Leadership and Organizational Studies. Vol. 15: 381-392.
Hall, A. T. & Ferris, G. R. (2010). Accountability and Extra-role Behavior. Employ Response Rights. Vol. 5: 148-159.
Hochwarter, W. A.; Perrewe, P. L.; Hall, A. T. & Ferris, G. R. (2005). Negative Affectivity as a Moderator of the from and Magnitude of the Relationship between Felt Accountability and Job Tension. Journal of Organizational Behavior. Vol. 26: 517-534.
Hochwarter, W. A.; Witt, L. A.; Treadway, D. C. & Ferris, G. R. (2006). The Interaction of Social Skill and Organizational Support on Job Performance. Journal of Applied Psychology. Vol. 91 (2): 482-489.
Huang, J. H.; Jin, B. H. & Yang, C. (2004). Satisfaction with Business-to-Employee Benefit Systems and Organizational Citizenship Behavior: An Examination of Gender Differences. International Journal of Manpower. Vol. 25:195-210.
Luthans, F.; Avolio, B. J.; Avey, J. B. & Norman, S. M. (2007). Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction. Personnel Psychology. Vol. 60: 541-572.
Luthans, F.; Luthans, K. W. & Luthans, B. C. (2004). Positive Psychological Capital: Beyond Human and Social Capital. Business Horizons. Vol. 47(1): 45-50.
Lutthans, F; Youssef, M & Avolio, J. (2007). Psychological Capital Developing the Human Competitive Edge. New York: Oxford University Press.
Luthans, F.; Norman, S. M.; Avolio, B. J. & Avey, J. B. (2008). The Mediating Role of Psychological Capital in the Supportive Organizational Climate-employee Performance Relationship. Journal of Organizational Behavior. Vol. 29: 219–238.
Mael, F. & Ashforth, B. E. (1992). Alumni and Their Alma Mater: A Partial Test of the Reformulated Model of Organizational Identification. Journal of Organizational Behavior. Vol. 13: 103-123.
Norman, S. M.; Avey, J. B.; Nimnicht, J. L & Pigeon, N. G. (2010). The Interactive Effects of Psychological Capital and Organizational Identity on Employee OCB and Deviance Behavior. Journal of Leadership and Organizational Studies. Vol. 17(4): 380-391.
Peng, J.; Jiang, X.; Zhang, J.; Xiao, R.; Song, Y. & Feng, X. (2013). The Impact of Psychological Capital on Job Burnout of Chinese Nurses: The Mediator Role of Organizational Commitment, PLoS One. Vol. 8(12): e84193.
Plessis, Y. D. & Barkhuizen, N. (2011). Psychological Capital: A Requisite for Organizational Performance in South Africa. South African Journal of Economic and Management Sciences. Vol. 15(1):
Podsakoff, P. M.; MacKenzie, S. B.; Paine, J. B. & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for futureresearch. Journal of Management. Vol.26(3): 513-563.
Qadeer, F. & Jaffery, H. (2014). Mediation of Psychological Capital between Organizational Climate and Organizational Citizenship Behavior. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences. Vol. 8(2): 453- 470.
Riketta, M. (2005). Organizational Identification: A Meta-analysis. Journal of Vocational Behavior. Vol. 66: 358–384.
Shahnawaz, M. G. & Hassan Jafri, M. d. (2009). Psychological Capital as Predictors of Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behaviour. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. Vol. 35. Special Issue:78-84.
Van Dick, R.; van Knippenberg, D.; Kerschreiter, R.; Hertel, G. & Wieseke, J. (2008). Interactive Effects of Work Group and Organizational Identification on Job Satisfaction and Extra-role Behavior. Journal of Vocational Behavior. Vol. 72: 388- 399.
Wei, Y. C. (2012). Person-organization Fit and Organizational Citizenship Behavior-time Perspective. Journal of Management and Organization. Vol. 18(6): 833-844. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 616 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 999 |