پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 388 |
| تعداد مقالات | 2,997 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,265,598 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,655,764 |
تعیین رابطۀ برنامۀ درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان مدارس متوسطه | ||
| نظریه و عمل در تربیت معلمان | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره 13، خرداد 1401، صفحه 50-23 اصل مقاله (906.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| زری طالبی* 1؛ هادی مصدق2؛ حمیده مبارکی3 | ||
| 1مدیر مدرسه مقطع ابتدایی | ||
| 2استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 3دانش آموخته دانشگاه خوارزمی | ||
| تاریخ دریافت: 05 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 01 تیر 1401، تاریخ پذیرش: 12 تیر 1401 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر تعیین رابطۀ برنامۀ درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان مدارس متوسطه است. روش پژوهش ازنظر رویکرد کمّی و ازنظر هدف کاربردی و به‌لحاظ شیوۀ گردآوری اطلاعات پیمایشی و ازنظر نوع تحلیل توصیفی- همبستگی بود. جامعۀ آماری کل دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ اول و دوم ناحیۀ ۳ شهر قم (20918دانش‌آموز) بودند که مبتنی‌بر جدول مورگان-کرجسی تعداد 385 نفر به‌عنوان نمونه و با شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامۀ استاندارد برنامۀ درسی پنهان (نعمتی، 1387) و مسئولیت‌پذیری نوجوانان (تقی‌پور و غفاری، 1388) با پایایی آلفای کرونباخ 89/0 و 91/0 استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون‌های استنباطی، همبستگی پیرسون و z فیشر استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد بین برنامۀ درسی پنهان در مدارس و مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان رابطۀ مثبت و معنی‌دار وجود داشت. بین مؤلفه‌های برنامۀ درسی پنهان یعنی ساختار فیزیکی مدرسه، جوّ اجتماعی، روابط موجود در مدرسه، تشویق و تنبیه با مسئولیت‌پذیری اجتماعی همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود داشت؛ لکن بین مؤلفۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات در تدریس با مسئولیت‌پذیری اجتماعی رابطه‌ای وجود نداشت. درنتیجه باتوجه به اینکه مسئولیت‌پذیری اجتماعی اکتسابی است و با برنامۀ درسی پنهان رابطه مثبت و معناداری دارد، متولیان تعلیم‌وتربیت در مدارس باید بر روی مؤلفه‌های تأثیرگذار برنامۀ درسی پنهان تمرکز کنند و زمینۀ اجرای بهتر آن را که منجر به افزایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌شود فراهم آوردند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامۀ درسی پنهان؛ مسئولیت‌پذیری اجتماعی؛ دانش‌آموزان متوسطه؛ شهر قم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Determining the Relationship between Hidden Curriculum and Social Responsibility of High School Students | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zari Talebi1؛ hadi mosadegh2؛ Hamideh Mubaraki3 | ||
| 1Primary School Principal | ||
| 2Assistance Professor in Educational Sciences Department, Literature & Human Sciences Faculty, University of Qom, Qom, Iran | ||
| 3Graduated from Kharazmi Uharazmi | ||
| چکیده [English] | ||
| This study aimed to determine the relationship between hidden curriculum and social responsibility of high school students. Research method respectively in terms of approach, purpose, data collection and analysis type has been quantitative, applied, survey and descriptive-correlational. The statistical population has been all (20,918) students of high school studies in third district of Qom city. According to the Krejcie & Morgan table, 385 students were selected as the sample by convenience sampling method. To collect the information; the standard questionnaire of hidden curriculum (Nemati, 2008) and adolescents' responsibility (Taghipour and Ghaffari, 2009) were used with respectively Cronbach's alpha reliability of 0.89 and 0.91. In addition to descriptive statistics; inferential tests, Pearson correlation coefficient and Fisher's z-distribution were used to analyze the data. The findings show that there is a positive and significant relationship between the hidden curriculum in schools and students' social responsibility. There is a positive and significant correlation between the components of the hidden curriculum, i.e. the physical structure of the school, social atmosphere, relationships in schools, encouragement and punishment with the social responsibility. However, there was no relationship between ICT components in teaching with the social responsibility. As a result, given that the social responsibility is acquisitive and has a positive and significant relationship with the hidden curriculum; school administrators should focus on the effective components of the hidden curriculum and provide the background for its better implementation which leads to an increase of the social responsibility. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hidden Curriculum, Social Responsibility, High School Students, Qom city | ||
| مراجع | ||
|
احمدی جویباری، مریم (1396). «بررسی رابطۀ بین خودکنترلی و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان دختر پایۀ ششم ابتدایی؛ مطالعۀ موردی: شهر بابلسر». فصلنامۀ روان‌شناسی، علوم اجتماعی و علوم تربیتی، ش دو(1):70-63.
ایزدی، صمد؛ شارع‌پور، محمود و قربانی قهرمان، راضیه (1388). «بررسی نقش برنامۀ درسی پنهان در ایجاد نگرش به اقتدار، تقویت هویت ملی و جهانی‌شدن». فصلنامۀ مطالعات ملی، سال دهم، ش 3، ص 47-59.
افلاکی‌فرد، حسین و بزم، قاسم (1397). «تأثیرگذاری فضای آموزشی در شادی و یادگیری دانش‌آموزان». مجلۀ دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال اول، ش 2: 77-43.
ایزدی، صمد؛ آقامحمدی، علی و عزیزی، مصطفی (1385). بررسی نقش مشارکتی دانش‌آموزان در ادارۀ امور مدرسه از طریق شورای دانش‌آموزان با تأکید بر رویکرد مدیریت مبتنی‌بر مدرسه. مجموعه‌مقالات همایش نوآوری در برنامه‌های درسی دورۀ ابتدایی، دانشگاه شیراز: 74-49.
آزاده، سیدعطاالله، محمدی، رزگار (1399). «شناسایی مسائل روابط معلم-دانش‌آموز از دیدگاه معلمان دورۀ ابتدایی: یک مطالعۀ پدیدارشناسی». تدریس پژوهی. 3: 45-74.
ترکمان، مژگان؛ جلالیان، سارا؛ دژدار، امید (1395). «نقش معماری و عوامل کالبدی محیط آموزشی بر تسهیل یادگیری کودکان»، نشریۀ شباک، دورۀ 2، شمارۀ 11.
تقی‌پور، حسینعلی و غفاری، هاجر. (1388). «بررسی نقش برنامۀ درسی پنهان در رفتار انضباطی دانش‌آموزان از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس راهنمایی دخترانۀ شهرستان خلخال در سال تحصیلی 88-89». مجلۀ علوم تربیتی، سال دوم، ش 7: 65-33.
حسن‌زاده، رمضان (1394). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران، ساوالان.
لباف، حسن و رنجبر، رحیم (1390). «بررسی تأثیر مدیریت مشارکتی بر اثربخشی کارکنان». فصلنامۀ مدیریت، شمارۀ 35 و36: 49-33.
خدیوی، اسدالله و اللهی، ایران. (1392). «بررسی رابطۀ بین مسئولیت‌پذیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع اول متوسطۀ شهرستان مهاباد». مجله مطالعات زن و خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، شماره 22، ص 60-37.
خواجه‌نوری، بیژن و مساوات، سیدابراهیم و ریاحی، زهرا (1393). «رابطۀ سبک زندگی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی مطالعۀ موردی: نوجوانان دبیرستانی شیراز». جامعه‌پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال پنجم، ش چهارم: 19-36.
خودکار، الهام (1395). مدیریت رفتاری تشویق و تنبیه: از دیدگاه آیات قرآن کریم. ندای کارآفرین.
سبحانی‌نژاد، مهدی و امیری، زهرا (1391). «تأثیر مؤلفه‌های برنامۀ درسی پنهان بر بعد سیاسی هویت اسلامی ایرانی». دوفصلنامۀ مطالعات قدرت نرم، سال دوم، شماره 7، ص 80-63.
سبحانی‌نژاد، مهدی و آب‌نیکی، زهرا (1391). «بررسی توجه به مؤلفه‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی در محتوای برنامۀ درسی دورۀ متوسطه». فصلنامۀ اندیشه‌های نوین تربیتی، دورۀ 8، ش 1: 59- 106.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1390). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ چهاردهم، تهران، آگه.
سیلور، جی‌گالن؛ الکساندر، ویلیامام و لوئیس، آرتور، جی (1378). برنامه‌ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر (ترجمۀ غلام‌رضا خوی نژاد). آستان قدس رضوی و سمت (1995).
صالحی، معصومه (1392). تحلیل و ارزیابی میزان مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر اصفهان به‌عنوان حوزه‌ای از برنامۀ درسی پوچ. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه کاشان.
علیخانی، محمدحسین و مهرمحمدی، محمود (1384). «بررسی پیامدهای قصدنشدۀ برنامۀ درسی پنهان ناشی از محیط اجتماعی مدارس دورۀ متوسطه اصفهان». مجلۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، ش 2 و 3: 146-121.
عیسی‌خانی، عاطفه (1398). نقش برنامۀ درسی پنهان در میزان احساس تعلق به مدرسه و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان پسر دورۀ اول متوسطۀ شهر مهاجران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه اراک، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
فرقانی، محمدمهدی و ربابه (1396). «رابطۀ بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان». فصلنامۀ مطالعات رسانه‌های نوین، شمارۀ 13.
کیانی ابری، فرزانه؛ طباییان، سیده مرضیه (1395). «کاربرد علم روان‌شناسی محیط در طراحی فضای آموزشی کودکان». همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی، خرداد.
محمدی، عفت وزاهدی، مریم. (1399). اصول تربیتی تشویق و تنبیه. چشم‌انداز قطب.
مرآتی، زهرا. (22خرداد، 1396). علل شکل‌گیری آسیب‌ها، آثار و راهکارهای خروج از آن. خبرگزاری صدا وسیما.
مصطفوی کهنگی، فرحناز (1393). «آسیب‌شناسی تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان». جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، پاییز، ش 5.
ملکی، حسن (1392). برنامه‌ریزی درسی، راهنمای عمل. تهران، پیام اندیشه.
ملکی، حسن (1374). «صلاحیت‌های حرفۀ معلمی برنامۀ درسی پنهان و طراحی آموزشی». رشد معلم، دورۀ 14، ش 113: 9-7.
نجات، جعفر؛ خوش‌رفتار، عبدالرضا؛ فدایی دولت، عبدالرسول (1395). «نقش برنامۀ درسی پنهان در جامعه‌پذیری دانش‌آموزان موردمطالعه دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ اول شهر بوشهر»، تحقیقات مدیریت آموزشی، سال هشتم، ش دوم.
نعمتی، پری سیما (1386). پرسشنامۀ مسئولیت‌پذیری اجتماعی، روان‌شناسی برای زندگی.
هاشمی، عالیه سادات. (1391). نقش برنامۀ درسی پنهان در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان دورۀ متوسطۀ نظری شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
هاشمی، عالیه سادات (1391). نقش برنامۀ درسی پنهان درتربیت اجتماعی دانش‌آموزان دورۀ متوسطۀ نظری شهر بندرعباس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت، دانشکدۀ علوم تربیتی.
یزدان‌پناه، لیلا و حکمت، فاطمه (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی جوانان؛ مطالعۀ دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان». مجلۀ علوم اجتماعی، مطالعات اجتماعی ایران، سال هشتم، ش 2: 150-127.
یوسف زاده، محمدرضا و معروفی، یحیی و انصای، مینا (1391). «بررسی تأثیر جوّ اجتماعی مدارس بر رشد مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دختر دورۀ راهنمایی: مطالعۀ موردی شهر همدان». پژوهش‌های برنامۀ درسی، ش 2.
Alsubaie, MA. (2015). Hidden Curriculum as One of Current Issue of Curriculum. Journal pf Education and Practice, pages 6-33.
Cengel, M. and Turkoglu, A. (2016). Analysis through Hidden Curriculum of Peer Relations in Two Different Classes With Positive and Negative Classroom Climates. Educationalsciences: Theroy& Practice, 16(6): 1893-1919.
Cheng-xiang, W. A. N. G. (2003). On Reasonable Use of Encouragement and Punishment in Primary and Middle School Education——theoretical models and practical countermeasures [J]. Journal of Tianshui Normal University,. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 573 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |
||